Gjumi, stërvitja dhe shëndeti i zemrës - Ndikimet e kafesë, sipas një studimi të ri
Gjetjet e reja nga një studim i vogël i botuar të enjten në “The New England Journal of Medicine”, sugjerojnë të mirat dhe të këqijat: Pirja e të paktën një filxhan kafe në ditë mund t’iu vëjë në më shumë lëvizje, por më pak gjumë – dhe mund t’ju vërë në rrezik më të lartë për një lloj të rrahjeve të zemrës.
“Zbulimi i përgjithshëm është se nuk ka vetëm një pasojë të vetme shëndetësore të konsumimit të kafesë, por se realiteti është më i ndërlikuar se kaq”, thotë autori kryesor i studimit, Dr Gregory Marcus, kardiolog dhe profesor i mjekësisë në Universitetin e Kalifornisë, San Francisko.
“Shumica e hulumtimeve mbi këtë temë kanë qenë vëzhguese, që do të thotë se ne thjesht shikojmë dhe shohim se çfarë ndodh me njerëzit që pinë dhe nuk pinë kafe, gjë që është thellësisht e kufizuar nga mundësia që … mund të ketë ndonjë karakteristikë tjetër që është nxitje nëse i ndodh dikujt të pijë kafe”, thotë Marcus. “Mënyra e vetme për t’i zbutur ato efekte të mundshme është kryerja e një prove të rastësishme intervenuese”.
Për të marrë një ide më të mirë të efekteve të menjëhershme shëndetësore të kafesë, autorët rekrutuan 100 të rritur të shëndetshëm që ishin mesatarisht 39 vjeç dhe nga zona e San Franciskos. Ata i pajisën pjesëmarrësit me Fitbits për t’i gjurmuar hapat dhe gjumin e tyre, monitorë të vazhdueshëm të glukozës në gjak dhe pajisje elektrokardiograme që gjurmonin ritmet e tyre të zemrës. Secilit pjesëmarrës iu caktua rastësisht të pinte sa kafe donte për dy ditë, më pas të abstenonte për dy ditë, duke e përsëritur atë cikël gjatë një periudhe dyjavore.
Në ditët e pirjes së kafesë, pjesëmarrësit bënë mesatarisht 1058 hapa më shumë sesa në ditët e abstenimit, zbuluan autorët. Mirëpo gjatë atyre ditëve, gjumi doli të jetë më i pakët, me pjesëmarrësit që flenin 36 minuta më pak. Sa më shumë kafe pinin, aq më shumë aktivitet fizik dhe më pak gjumë bënin.
Kafeja dukej se ndikonte edhe në zemër. Studiuesit nuk gjetën asnjë provë të një lidhjeje të rëndësishme midis konsumimit të kafesë dhe kontraktimeve të parakohshme atriale, të cilat janë “rrahje shumë të zakonshme, të hershme të zemrës që ne të gjithë i përjetojmë që dalin nga dhomat e sipërme të zemrës”, thotë Marcus. Ato mund të ndihen si një rrahje valëvitëse të zemrës në gjoks.
“Njerëzit me më shumë kontraktime të parakohshme atriale janë në rrezik më të lartë të zhvillimit të një shqetësimi klinikisht të rëndësishëm të ritmit të zemrës të quajtur fibrilacion atrial”, shtoi ai.
Mirëpo konsumimi i më shumë se një filxhani kafe në ditë rezultoi në një incidencë rreth 50% më të lartë të kontraktimeve të parakohshme ventrikulare, ose PVC, krahasuar me ditët kur nuk konsumohej kafe.
Këto rrahje zemre vijnë nga dhomat e poshtme të zemrës, dhe ato gjithashtu mund të ndjehen si një rrahje të anashkaluara ose rrahje zemre.
“Kështu që kjo ofron disa prova bindëse se eksperimentimi me (ndalimin) e kafesë mund të jetë i vlefshëm tek ata individë që përjetojnë rrahje rrahje valëvitëse të zemrës në gjoks në lidhje me PVC-të”, tha Marcus.
“Ekzistojnë gjithashtu prova që tek disa njerëz, më shumë PVC mund të çojnë në një dobësim të zemrës ose dështim të zemrës”, shton Marcus. “Pra, mund të ndodhë që nëse dikush është veçanërisht i shqetësuar për rreziqet e dështimit të zemrës – të tilla si ata kanë një histori familjare të tij ose ka ndonjë tregues tjetër që mjeku i tyre i thotë (i bën) në rrezik – ata mund të dëshirojnë ta shmangin pirjen e kafesë”.
Peter Kistler, i cili është udhëheqësi i elektrofiziologjisë në Spitalin Alfred në Melburn, Australi, e përshkroi studimin si të fortë, por paralajmëroi se “ky është një studim afatshkurtër në vullnetarë të shëndetshëm”.
“Kjo nuk jep informacion mbi përfitimet afatgjata ose efektet negative të pirjes afatgjatë të kafesë”, thotë Kistler, i cili nuk ishte i përfshirë në studim. “Kjo nuk jep informacion mbi ndikimin e kafesë tek njerëzit me kushte të tjera shëndetësore dhe në përgjithësi (pjesëmarrësit në studim) konsumuan sasi modeste kafeje”.
Efektet shëndetësore të kafesë
Kur njerëzit konsumojnë kafe, ata mund të kenë më shumë motivim për t’u stërvitur ose të kenë performancë të përmirësuar pasi të fillojnë të ecin, thotë Marcus.
Por njerëzit “nuk duhet ta ekstrapolojnë këtë me konsumimin e pijeve energjike ose kafeinës me dozë të lartë si një mënyrë për t’i përmirësuar stërvitjet”, pasi dozat e larta mund të çojnë në shqetësime, tha ai.
Ndoshta nuk është befasuese që konsumimi i kafesë çon në më pak gjumë, por mund të jetë një aspekt i mundshëm gjenetik i këtij zbulimi. Studiuesit mblodhën mostra të ADN-së nga pjesëmarrësit dhe ata që kishin reduktime më të mëdha në gjumë kur konsumonin kafe kishin variante gjenetike të lidhura me metabolizmin më të ngadaltë të kafeinës. Njerëzit me variante gjenetike të lidhura me metabolizmin më të shpejtë të kafeinës, nga ana tjetër, kishin më shumë kontraktime të parakohshme ventrikulare.
Këto gjetje sugjerojnë se një qasje e individualizuar ndaj konsumit të kafesë mund të jetë metoda më e përshtatshme për përcaktimin e efekteve në shëndet, sipas studimit.
Kistler kishte një pikëpamje tjetër për gjetjen e gjumit të zvogëluar.
“Kafeja është ‘droga’ më e zakonshme për përmirësimin kognitiv”, thotë ai. “Njerëzit që konsumojnë kafe janë më pak të lodhur. Kjo nuk është domosdoshmërisht diçka negative”.
Lidhur me lidhjet midis pirjes së kafesë dhe kontraktimeve të parakohshme ventrikulare, kafeina mund të përmbajë metabolitë aktivë, të tillë si aminofilina, e cila përdoret në medikamentet e astmës dhe, në doza të larta, dihet se shkakton aritmi, tha Marcus.
Për më tepër, “kafeja tenton ta rrisë aktivitetin në sistemin nervor simpatik, ose anën adrenalinike të sistemit nervor, që mund të nxisë PVC”, shtoi ai.
Çfarë do të thotë kjo
Efektet që gjeti studimi ia vlen të merren parasysh bazuar në qëllimet tuaja personale shëndetësore, thotë Marcus.
“Individët mund të sigurohen se sigurisht që nuk ka efekte të rrezikshme të menjëhershme të konsumimit së kafesë”, thotë Marcus.
Pyes veten nëse jeni një metabolizues i shpejtë apo i ngadalshëm i kafeinës? Nuk ka vërtet teste klinike në tregun e konsumit, thotë Marcus, por mund të jeni në gjendje ta zbuloni duke përdorur një test të ADN-së që mat këtë.
Gjithashtu mund t’i kushtoni vëmendje asaj që përvojat tuaja mund t’ju tregojnë për tolerancën tuaj.
“Nëse ata fillojnë të ndihen të shqetësuar (dhe) të ndruajtur me një filxhan kafeje, atëherë ata janë një metabolizues i ngadaltë”, thotë Kistler përmes e-mailit. “Por nëse ata kanë një tolerancë më të lartë, atëherë ata po e metabolizojnë kafenë më shpejt”./CNN
Përgatiti: Nuhi Shala
