Foto: The New York Times

Sa shumë stërvitje na duhen për një jetë më të gjatë?

Dy studime sugjerojnë se çelësi për jetëgjatësinë qëndron tek ecja me rreth 7,000 deri në 8,000 hapa në ditë ose rreth 30 deri në 45 minuta stërvitje gjatë shumicës së ditëve.

Për t’i rritur shanset tona për një jetë më të gjatë, ndoshta duhet t’i bëjmë të paktën 7,000 hapa në ditë ose të bëjmë sporte të tilla si tenisi, çiklizmi, noti, vrapimi ose badminton për më shumë se 2.5 orë në javë, sipas dy studimeve të reja në shkallë të gjerë të marrëdhënies midis aktivitetit fizik dhe jetëgjatësisë. 

Dy studimet, të cilat, së bashku, ndoqën më shumë se 10,000 respondentë burra dhe gra për dekada, tregojnë se llojet dhe sasitë e duhura të aktivitetit fizik zvogëlojnë rrezikun e vdekjes së parakohshme deri në masën prej 70 për qind.

Por, ata gjithashtu sugjerojnë se mund të ketë një limit sa i përket përfitimeve të jetëgjatësisë së të qenit aktiv, dhe tejkalimi i këtij limiti nuk ka gjasa të shtojë vite në jetëgjatësinë tonë dhe, në raste ekstreme, mund të jetë e dëmshme.

Një studim i vitit 2018 nga Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, për shembull, arriti në përfundimin se rreth 10 për qind e të gjitha vdekjeve në mesin e amerikanëve 40 deri në 70 vjeç janë rezultat i shumë pak stërvitjeve. Një studim evropian i vitit 2019 zbuloi se dy dekada pasiviteti dyfishuan rrezikun e norvegjezëve për të vdekur në moshë më të re.

Mirëpo, shkencëtarët ende nuk e kanë përcaktuar saktësisht se sa – ose pak – ecjet apo stërvitjet mund të jetë e lidhura më fort me jetëgjatësinë më të madhe. As nuk është e qartë nëse mund ta teprojmë me stërvitje, duke kontribuar potencialisht në një shkurtim të jetës.

Ato çështje qëndrojnë në qendër të dy studimeve të reja, të cilat shikojnë lidhjet midis aktivitetit dhe jetëgjatësisë nga kënde të ndryshme. Studimi i parë, i botuar këtë muaj në JAMA Network Open, u përqëndrua në hapat e ecjes. Shumica prej nesh janë të njohur me numërimin e hapave të përditshëm si një qëllim aktiviteti, pasi telefonat, orët e mençura dhe gjurmuesit e tjerë të aktiviteteve zakonisht na shtyjnë të ndërmarrim një numër të caktuar hapash çdo ditë, shpesh 10,000 sosh. Megjithatë, shkenca aktuale na thotë se nuk kërkohen 10,000 hapa për shëndetin ose jetëgjatësinë.

Hulumtuesit nga Universiteti i Massachusetts në Amherst, C.D.C. dhe institucione të tjera u pyetën nëse në vend të kësaj, totali i hapave më të vegjël mund të lidhet me jetëgjatësi. Kësisoji, ata iu drejtuan të dhënave të mbledhura vitet e fundit për një studim të madh, të vazhdueshëm të shëndetit dhe sëmundjeve të zemrës tek burrat dhe gratë e moshës së mesme. Shumica e pjesëmarrësve iu bashkuan studimit rreth 10 vjet më parë kur ishin në të 40-tat e tyre. Në atë kohë, ata përfunduan testet mjekësore dhe mbanin një gjurmues aktiviteti për të numëruar hapat e tyre çdo ditë për një javë.

Tani, studiuesit kanë nxjerrë të dhëna për 2,110 respondentë dhe kontrolluan emrat e tyre me regjistrat e vdekjeve. Ata zbuluan se 72 respondentë kishin vdekur në dekadën ndërhyrëse, një numër relativisht i vogël, por jo befasues duke pasur parasysh rininë relative të njerëzve. Por shkencëtarët gjithashtu vunë re një lidhje të fortë me numërimin e hapave dhe vdekshmërinë. Ata burra dhe gra që kishin bërë të paktën 7,000 hapa secilën ditë kur iu bashkuan studimit kishin rreth 50 për qind më pak të ngjarë të kishin vdekur që nga ata që bënë më pak se 7,000 hapa në ditë, dhe rreziku për vdekshmërinë vazhdonte të zvogëlohej ndërkohë që totali i hapave të njerëzve shënoi rritje në masën prej 70 për qind më pak shanse për vdekje të hershme në mesin e atyre që kishin bërë më shumë se 9,000 hapa.

Por në 10.000 hapa përfitimet u ulën. “Kishte një pikë ku të përfituarit nga ecja përtej limitit të nevojshëm nuk ishte më dobiprurëse,” tha Amanda Paluch, profesoreshë asistente e kinesiologjisë në Universitetin e Massachusetts Amherst, e cila udhëhoqi studimin e ri. Njerëzit që bëjnë më shumë se 10,000 hapa në ditë, madje edhe më shumë, pak prej tyre jetuan më shumë sesa ata që kishin bërë të paktën 7,000.

Studimi i dytë, i cili u botua në muajin gusht në Mayo Clinic Proceedings, u vendos në nivele të ngjashme të veprimtarisë si bastet më të mira për jetë të gjatë. Ky studim përfshiu të dhëna nga Studimi i Zemrës në Qytetin e Kopenhagës, i cili ka rekrutuar dhjetëra mijëra të rritur danezë që nga vitet 1970 duke u parashtruar atyre pyetje se sa orë në javë bëjnë sporte ose stërvitje, përfshirë çiklizmin (jashtëzakonisht popullor në Kopenhagë), tenis, vrapim, not, hendboll, ngritje peshe, badminton, futboll dhe të tjera.

 

Studiuesit u përqëndruan në 8,697 nga danezët që ishin pjesë e studimit dhe të cilët ishin bërë pjesë e këtij studimi në vitet 1990, vunë në dukje zakonet e tyre të aktivitetit atëherë dhe kontrolluan emrat e tyre kundrejt të dhënave mbi vdekshmërinë. Në rreth 25 vjet që kur shumica i ishin bashkuar studimit në fjalë, rreth gjysma prej tyre kishin vdekur. Mirëpo ata që raportuan se kishin bërë stërvitje, në një farë mënyre, midis 2.6 dhe 4.5 orësh në javë kur iu bashkuan studimit kishin 40 për qind ose më pak të ngjarë të kishin vdekur në ndërkohë sesa njerëzit më pak aktivë.

Përkthimi i atyre orëve të stërvitjes në numërimin e hapave nuk është një saktësi në shkencë, por studiuesit vlerësojnë se njerëzit që ushtrojnë për 2.6 orë në javë, ose rreth 30 minuta në shumicën e ditëve, ka të ngjarë të grumbullojnë rreth 7,000 deri në 8,000 hapa shumicën e ditëve, midis stërvitjes dhe përditshmërisë së tyre, ndërsa ata që punojnë për 4.5 orë në javë ndoshta do t’i afrohen pragut prej 10,000 hapash në shumicën e ditëve.

Dhe në atë pikë, sikurse në studimin e parë, përfitimet pësuan rënie. Por në këtë studim, këto përfitime pastaj çuditërisht ranë në mesin e atyre pak njerëzve që punuan për 10 orë ose më shumë në javë, ose rreth 90 minuta ose më shumë ditë.

“Grupi shumë aktiv, njerëzit që bëjnë më shumë se 10 orë aktivitet në javë, humbën rreth një të tretën e përfitimeve të vdekshmërisë”, krahasuar me njerëzit që ushtronin për 2.6 deri në 4.5 orë në javë, tha Dr. James O’Keefe, profesor i mjekësisë në Universitetin e Missouri-Kansas City dhe drejtor i kardiologjisë parandaluese në St. Luke’s Mid America Heart Institute, i cili ishte një prej autorëve në këtë studim.

Të dyja studimet janë shoqëruese, megjithatë, do të thotë se ato tregojnë se aktiviteti fizik është i lidhur me jetëgjatësinë, por jo se të qenit më aktiv drejtpërdrejt bën që jetëgjatësia të zgjasë.

Së bashku, megjithatë, ato ofrojnë përfitime të dobishme për të gjithë ne që shpresojmë të jetojmë gjatë dhe mirë:

– Të dyja studimet përcaktojnë çelësin për aktivitetin dhe jetëgjatësinë në diku rreth 7,000 deri në 8,000 hapa të përditshëm ose rreth 30 deri në 45 minuta stërvitje në shumicën e ditëve. Të bësh më shumë mund të përmirësojë pak shanset për një jetë të gjatë, tha Dr. O’Keefe, por jo shumë, dhe të bësh shumë më tepër, në një moment, mund të jetë kundërproduktive.

– Grumbulloni dhe matni aktivitetet tuaja “në çfarëdo mënyre që funksionon për ju”, tha Dr. Paluch. “Numërimi i hapave mund të funksionojë mirë për dikë që nuk ka kohë të përshtatet në një stërvitje më të gjatë. Por nëse një stërvitje e vetme përshtatet më së miri me stilin e jetës dhe motivimet tuaja, kjo është gjithashtu e mrekullueshme. Ideja është që të lëvizim më shumë ”.

 

Linku: https://www.nytimes.com/2021/09/15/well/move/exercise-daily-steps-recommended.html?