Gjykata Evropiane e Drejtësisë thotë se s’ka juridiksion të vendosë rreth mosmarrëveshjeve kufitare Slloveni-Kroaci

Gjykata e Drejtësisë e Bashkimit Evropian ka deklaruar se asaj i mungon juridiksioni për të vendosur rreth mosmarrëveshje kufitare ndërmjet Sllovenisë dhe Kroacisë.

Të dyja shteteve u është kërkuar të përpiqen sinqerisht për një zgjidhje përfundimtare juridike të mosmarrëveshjes në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Sipas një njoftimi për media, Dhoma e Madhe e Gjykatës ka deklaruar se nuk ka juridiksion të vendosë për veprimet e sjella nga Sllovenia, lidhur me një deklaratë se Kroacia nuk ka përmbushur detyrimet e saj sipas ligjit të BE-së, nga një marrëveshje arbitrazhi e lidhur me Slloveninë që kishte për qëllim zgjidhjen e mosmarrëveshja kufitare midis këtyre dy shteteve dhe nga një vendim i arbitrazhit që përcakton kufijtë e detit dhe tokës midis dy shteteve.

Sidoqoftë, Gjykata deklaroi se mungesa e juridiksionit të saj është pa paragjykime për çdo detyrim që mund të lind – për secilën prej këtyre dy shteteve anëtare, si në marrëdhëniet e tyre reciproke, ashtu edhe përballë Bashkimit Evropian dhe shteteve të tjera anëtare, që të të përpiqen të sjellin një zgjidhje ligjore përfundimtare në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, në mënyrë që të sigurohet zbatimi efektiv dhe i papenguar i ligjit të BE-së në fushat në fjalë.

“Për ta arritur këtë, ata mund të përdorin një mënyrë tjetër për zgjidhjen e mosmarrëveshjes së tyre, përfshirë, sipas rastit, paraqitjen e saj në gjykatë nën një marrëveshje të veçantë, në përputhje me nenin 273 TFEU”, thuhet në deklaratë.

Për të zgjidhur çështjen e vendosjes së kufijve të tyre të përbashkët pas shpalljes së pavarësisë së tyre përkatëse përballë Republikës Federale Socialiste të Jugosllavisë, Kroacia dhe Sllovenia lidhën një marrëveshje arbitrazhi në nëntor 2009.

Sipas kësaj, njofton Gjykata Evropiane e Drejtësisë, e cila hyri në fuqi një vit më vonë, të dyja shtetet morën përsipër ta paraqisnin këtë mosmarrëveshje në gjykatën e arbitrazhit, vendimi apo marrëveshja e cila do të do të ishte e detyrueshme për ta.

“Pas një çështje procedurale që u ngrit para gjykatës së arbitrazhit, për shkak të komunikimeve jozyrtare gjatë diskutimeve të gjykatës në fjalë, ndërmjet arbitrit të caktuar nga Sllovenia dhe agjentit shtetëror, përpara gjykatës së arbitrazhit, Kroacia mendoi se aftësia e gjykatës për të bërë një çmim të pavarur dhe të paanshëm ishte e rrezikuar”, vijon njoftimi.

Kështu që në korrik 2015, konsideroi se Sllovenia ishte fajtore për shkelje materiale të marrëveshjes së arbitrazhit, duke vendosur më pas ta ndërpresë menjëherë marrëveshjen e arbitrazhit.

“Gjykata e arbitrazhit megjithatë vendosi që procedurat e arbitrazhit të vazhdonin dhe të jepnin një çmim të arbitrazhit në qershor 2017, me anë të të cilit përcaktonte kufijtë e detit dhe tokës midis dy shteteve në fjalë. Kroacia nuk e ekzekutoi atë. Në korrik 2018 Sllovenia ngriti një veprim për mos përmbushje të detyrimeve përpara Gjykatës së Drejtësisë”.

Sllovenia, siç thuhet në komunikatë, pretendonte, para së gjithash, që Kroacia kishte shkelur një numër detyrimesh duke mos përmbushur obligimet që i rridhnin nga marrëveshja e arbitrazhit, në veçanti duke mos respektuar kufirin e vendosur nga vendimi.

Për më tepër, ajo pohoi që Kroacia kishte shkelur kështu një numër dispozitash të ligjit dytësor.

“Duke vendosur mbi kërkesën e papranueshmërisë së ngritur nga Kroacia, Gjykata theksoi se i mungon juridiksioni të japë aktvendim për interpretimin e një marrëveshje ndërkombëtare të lidhur nga shtetet anëtare, tema e së cilës është jashtë fushave të kompetencës së BE-së dhe detyrimeve që lindin nën të për ta”, thuhet mes tjerash në deklaratë.

Sllovenia dhe Kroacia janë përfshirë në mosmarrëveshje kufitare që prej shpërbërjes së ish-Jugosllavisë në vitin 1991.