Forcat ukrainase rimarrin kontrollin e qytetit Lyman në regjonin e sapoaneksuar të Donetsk
Sot është dita e 220-të e luftës në Ukrainë, lufta më e madhe tokësore në Evropë me dekada të tëra.
Ishin orët e hershme të 24 marsit kur presidenti rus Aleksandar Putin dha urdhërin për sulmin ushtarak të Ukrainës duke e konsideruar këtë sulm si një ‘operacion special për ç’rrënjosjen dhe denacifikimin e Ukrainës’.
Ukraina i është përgjigjur ushtarakisht forcave ruse duke pësuar humbje të mëdha në viktima si dhe me shkatërrim të madh infrastrukturor ndonëse rezistenca ka qenë e suksesshme duke ia pamundësuar Putinit që ta ralizojë qëllimin e tij për ta shtënë në dorë kryeqytetin Kiev dhe për ta instaluar aty një qeveri në diktatin e vet.
SHBA dhe aleatët e kanë dënuar ashpër invazionin ushtarak rus në Ukrainë dhe janë zotuar se Rusia do ta paguajë cmimin një ditë duke i dalë në ndihmë Ukrainës me sanksione të shumta dhe të dhimbshme kundër Rusisë dhe njëkohëisht me ndihmë të madhe multimiliardëshe në pajisje ushtarake të cilat po i ndihmojnë forcat ukrainase për zbrapsjen e sulmeve ushtarake ruse.
Edhe në anën ruse, humbjet kanë qenë të mëdha sidomos në njerëz me shifrat nga autoritete ukrainase të cilat thonë se Rusia ka humbur me 50-80 mijë personel ushtarakë në Ukrainë si dhe me mijëra mjete ushtarake të shkatërruara në fushëbetejë.
Ditëve të fundit, zhvillimet në terren kanë qënë të vështira për anën ukrainase pasi Putini dje, ditëne premtë, ka nënshkruar një dekret shtetëror sipas të cilit anakesohen nga Rusia edhe formalisht katër territore të pushtuara më parë dhe të kontrolluara nga ana e forcave ruse: Republika Popullore e Luhanskut, Republika Popullore e Donjetskut, Khresoni dhe Zaporzhzhia.
Bota demokratike me në krye SHBA ka reaguar ashpër ndaj këtij vendimi me Presidentin amerikan Biden i cili ka deklaruar se SHBA nuk do t’i njohe kurrë këto katër rajone të aneksuara ndërkohë që presidenti ukrainas është zotuar se ato rajone do të rikthehen nën autoritetin e ukrainës zyrtare dhe asnjëherë nuk do të mbesin pjesë e territorit rus. Në të njëjtën ditë, Ukraina ka aplikuar edhe zyrtarisht për antarësim në aleancën veriatlantike NATO.
Ndërkohë, zhvillimet e fundit që ndërlidhen me dhe rreth luftës në Ukrainë, janë si në vijim:
Vladimir Putin ka nënshkruar “traktatet e anëtarësimit” që e zyrtarizojnë aneksimin e paligjshëm të Rusisë të katër rajoneve të pushtuara në Ukrainë – Kherson, Zaporizhzhia, Luhansk dhe Donetsk – duke shënuar marrjen më të madhe me forcë të territorit në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Pas nënshkrimit të traktateve, krerët e instaluar nga Rusia të katër rajoneve u mblodhën rreth Putinit, duke i lidhur duart dhe duke u bashkuar me thirrjet “Rusia! Rusia!” me publikun që duartrokiti.
Putin më vonë iu drejtua turmave në Sheshin e Kuq të Moskës, ku u zotua të “bëjë gjithçka” për ta “rritur nivelin e sigurisë” në Kherson, Zaporizhzhia, Luhansk dhe Donetsk. Duke folur në një koncert televiziv patriotik, udhëheqësi rus tha se njerëzit në rajone kishin bërë një zgjedhje për t’u ribashkuar me “atdheun e tyre historik”. “Miresevjen ne shtepi!” i tha ai turmës së valëvitur me flamur.
Në një përgënjeshtrim të fortë ndaj ceremonisë së Putinit në Moskë, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskiy, njoftoi në një video-fjalim në Kiev se vendi i tij po aplikon zyrtarisht për anëtarësim të shpejtë në aleancën e NATO-s. Zelenskiy e akuzoi Rusinë për rishkrimin e pacipë të historisë dhe rivizatimin e kufijve “duke përdorur vrasje, shantazh, keqtrajtim dhe gënjeshtra”, duke shtuar se Ukraina nuk do ta zhvillojë asnjë bisedë paqeje me Rusinë për sa kohë që Putin është president.
Kremlini zyryar tha përsëri të premten se do t’i konsiderojë sulmet kundër çdo pjese të rajoneve të pretenduara të Ukrainës – Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia dhe Kherson – si akte agresioni kundër vetë Rusisë. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u tha gazetarëve se Rusia do të përfshijë “de jure” pjesë të Ukrainës që nuk janë nën kontrollin e forcave ruse. Nga katër rajonet, Luhansk dhe Kherson janë të vetmet territore mbi të cilat Rusia është afër të ketë kontroll të plotë.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, e akuzoi Vladimir Putinin për provokimin e “përshkallëzimit më serioz” të luftës në Ukrainë që kur filloi me veprimet e tij të fundit. Vendimi i Rusisë ishte “përpjekja më e madhe për aneksimin e territorit evropian me forcë që nga Lufta e Dytë Botërore”, tha Stoltenberg, duke shtuar se NATO e rithekson “mbështetjen e palëkundur” për pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës.
Dhjetra njerëz u vranë pasi forcat ruse nisën një sulm me raketa ndaj një autokolone civile pranë qytetit të Zaporizhzhia, disa orë para ceremonisë së nënshkrimit të Putinit. Sulmi i mëngjesit të së premtes goditi njerëzit që prisnin në automjete në qytetin e Zaporizhzhia për të kaluar në territorin e pushtuar nga Rusia, në mënyrë që të mund t’i kthenin anëtarët e familjes në vijat e para.
Putin ka nënshkruar një dekret për rekrutimin rutinë të vjeshtës, raporton Kyiv Independent. Sipas gazetës, ministria ruse e mbrojtjes “thotë se vendimi “nuk lidhet në asnjë mënyrë” me luftën e Rusisë në Ukrainë.
Një numër i madh i forcave ruse në qytetin strategjik të Donbasit, Lyman, u raportua se ishin rrethuar në pengesën e fundit për Putinin. Blogerët ushtarakë ukrainas dhe rusë thanë se forcat ruse së bashku me luftëtarët lokalë të “Republikës Popullore të Luhansk” ishin të rrethuar në qytetin e Lyman. Qyteti – një kryqëzim strategjik hekurudhor – ka qenë nën kontrollin e Moskës që nga maji. Dorëzimi i garnizonit rus në Lyman do të ishte një poshtërim për Kremlinin, në një kohë kur ai pretendon se i gjithë rajoni i Donjeckut duke përfshirë zonat nën kontrollin e qeverisë ukrainase është pjesë e Rusisë “përgjithmonë”.
Në përgjigje të aneksimit të territoreve të Ukrainës nga Putin, SHBA njoftoi sanksione të reja të lidhura me Rusinë ndaj qindra individëve dhe kompanive. Më shumë se 1,000 njerëz dhe kompani të lidhura me pushtimin rus të Ukrainës janë përfshirë në paketën e re të sanksioneve, duke përfshirë guvernatorin e saj të Bankës Qendrore dhe familjet e anëtarëve të këshillit të sigurisë kombëtare.
Kongresi amerikan miratoi gjithashtu 12.3 miliardë dollarë ndihmë të premten për Ukrainën. Paketa përfshin 3 miliardë dollarë për armë, furnizime dhe paga për ushtrinë e Ukrainës dhe autorizon presidentin Joe Biden ta drejtojë Pentagonin që t’i transferojë 3.7 miliardë dollarë armë dhe pajisje të tjera në Ukrainë.
Rusia vuri veton të premten ndaj një oferte perëndimore në Këshillin e Sigurimit të OKB-së për t’i dënuar aneksimet e saj të territorit ukrainas.
Shtetet e Bashkuara nuk e kanë parë ende Rusinë të ndërmarrë ndonjë veprim që sugjeron se po mendon përdorimin e armëve bërthamore, sipas sekretarit amerikan të shtetit, Antony Blinken. Ai përsëriti se SHBA-të e marrin “shumë seriozisht” goditjen bërthamore të Vladimir Putinit dhe tha se SHBA planifikon “çdo skenar të mundshëm, përfshirë edhe këtë”.
Mbretëria e Bashkuar gjithashtu po rrit sanksionet kundër Rusisë pas aneksimit “të paligjshëm” të katër zonave të Ukrainës, njoftoi sekretari i jashtëm James Cleverly. Masat do ta kufizojnë qasjen e Rusisë në shërbimet kryesore tregtare dhe transaksionale britanike, si dhe do ta ndalojnë eksportin në Rusi të pothuajse 700 mallrave që janë tejet me rëndësi për industrinë e prodhimit, tha Ministria e Jashtme./The Guardian
