FMN: Rritja ekonomike e Kosovës më 2021 mund të shkoj nga 5 deri në 6 për qind
Një mision i Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) i udhëhequr nga Gabriel Di Bella, kreu një vizitë virtuale në Kosovë nga data 7-17 qershor, për të diskutuar zhvillimet dhe politikat e fundit ekonomike.
Departmaneti për komunikim i FMN-së ka lëshuar një deklaratë për gjendjen ekonomike në Kosovë dhe hapat që duhet të ndjekë vendi për të kaluar sfidat e gjendjes ekonomike të shkaktuara nga pandemia COVID-19.
Në këtë deklaratë thuhet se këtë vit pritet të ketë aktivitet ekonomik me rritje nga 5-6 për qind për shkak të ardhjejs së diasporës dhe programit ambicioz për vaksinim.
Më poshtë gjeni deklaratën e plotë të stafit të FMN-së:
“Aktiviteti ekonomik në vitin 2021 pritet të zgjerohet rreth 5-6 për qind për shkak të një programi ambicioz të përhapjes së vaksinave dhe rihapjes së kufijve që pret udhëtimet e shumta të diasporës në verë. Nëse realizohen, fitimet ekonomike në 2021 duhet të kompensojnë humbjet e shkaktuara nga pandemia e vitit të kaluar prej 4 – 5 përqind.
“Pavarësisht perspektivave më të mira, perspektiva e rritjes mbetet shumë e pasigurt. Nga ajo që u tha më sipër, shpërndarja më e shpejtë se sa pritej e vaksinave në Kosovë dhe jashtë saj mund të rrisë udhëtimet dhe të zhbllokojë mbylljen. Në anën tjetër, variantet e reja të virusit mund të çojnë në nivele më të larta infeksioni dhe të kërcënohen fitimet ekonomike.
“Politika fiskale në një periudhë të afërt duhet të mbetet mbështetëse si një formë mbrojtje ndaj rreziqeve. Fitimet e realizuara të të ardhurave përkundrejt atyre në buxhet mund të përdoren për të mbështetur punëtorët dhe firmat më të prekura nga pandemia dhe për të siguruar një shpërndarje të shpejtë dhe efikase të vaksinave, pa ndikuar në bilancin fiskal të buxhetuar. Sidoqoftë, pasiguria ekonomike ende e madhe kërkon një qasje të kujdesshme që shmang rritjen e shpenzimeve për llogari të të ardhurave të parealizuara, pasi kjo mund të çojë në një shterim të mëtejshëm të pakove fiskale, rritjen e borxhit publik dhe nevojën për shkurtime të shpenzimeve më vonë. Një qasje në faza dhe planifikimi i paparashikuar është gjëja e duhur për tani.
“Sektori bankar e ka përballuar mirë krizën. Kreditë e ulta me probleme, kapitali i duhur dhe mjetet e financimit kanë lejuar që kredia të vazhdojë të rrjedhë. Sidoqoftë, NPL-të do të rriten ndërsa fleksibiliteti rregullator dhe mbështetja e përkohshme fiskale gradualisht do hiqen. Monitorimi i cilësisë së aseteve bankare dhe sigurimi që humbjet të pasqyrohen në mënyrë adekuate dhe transparente pasi të hiqet qëndrueshmëria rregullatore mbetet thelbësore. Vendet e lira të punës në Bordin e Bankës Qendrore duhet të plotësohen me vonesën më të shkurtër të mundshme.
“Në periudhën afatmesme, iniciativat e reja të politikave duhet të vendosin ekuilibrin e duhur midis promovimit të kohezionit shoqëror dhe rritjes së mundshme. Këto iniciativa duhet të inkuadrohen brenda një rruge fiskale afatmesme, të ankoruara në të ardhura të besueshme dhe parashikime financimi që stabilizojnë raportin e borxhit publik. Përpjekjet për të përmirësuar mbledhjen e të ardhurave duhet të vazhdojnë dhe të përparojnë së bashku me reformat e tjera strukturore për të përmirësuar shënjestrimin e shpenzimeve sociale dhe për të rritur dividentin e rritjes së investimeve publike, duke siguruar që fatura e pagave të mbetet brenda kornizës së saj ligjore. Forcimi i infrastrukturës sociale, promovimi i dixhitalizimit, dhe zvogëlimi gradual i ndotjes dhe gjurmëve të karbonit në Kosovë, të gjitha do të kontribuojnë në rritjen më të shpejtë të kapitalit njerëzor, produktivitetit, dhe përgatitjen e ekonomisë për sfidat post-pandemike”.
