Fillon prova e parë në njerëz për trajtimin e COVID-19 me anë të antitrupave
Kompania farmaceutike “Eli Lilly and Company” njofton se kanë filluar provën e parë tek njerëzit të një terapie antitrupash për luftimin e virusit COVID-19.
Faza e parë e provës do të testojë nëse terapia është e sigurt dhe e trajtuar mirë dhe se këto rezultate priten të dalin në fund të qershorit. Pacientët e parë me COVID-19 që po trajtohen me terapi janë shtruar në spitalin e Shkollës së Mjekësisë Grossman të Universitetit në New York, Cedars-Sinai në Los Angeles dhe Universitetin Emory në Atlanta, tha kompania përgjegjëse për CNN.
Nëse prova përfundimisht del se trajtimi është efektiv kundër COVID-19, ai do të jetë në dizpozicion deri në vjeshtë, sipas kompanisë me bazë në Indianapolis.
“Deri më tani, shkencëtarët janë përpjekur të përdorin edhe ilaçet të cilat janë krijuar për sëmundje të reja për të parë nëse ato janë efektive edhe për trajtimin e COVID-19, por kur u shpall pandemia ne u përpoqëm të bëjmë një ilaç të ri kundër kësaj sëmundje”, tha Dr. Dan Skovronsky, nënkryetar i lartë dhe zyrtar kryesor shkencor i Eli Lilly.
“Tani ne jemi gati dhe po e testojmë atë tek pacientët”, tha ai.
Kjo terapi u krijua në bashkëpunim me AbCellera, një kompani e bioteknologjisë me qendër në Kanada. Kur dikush shërohet nga COVID-19, trupi i tij/saj prodhon miliona proteina të quajtura antitrupa, të cilat luftojnë kundër sëmundjes dhe i ndihmojnë ata të shërohen. AbCellera mori një mostër gjaku nga një prej pacientëve të parë në SHBA që ishte shëruar nga COVID-19, dhe kompanitë radhitën nëpër miliona qelizat e këtij pacienti për të gjetur qindra antitrupa.
Shkencëtarët në AbCellera dhe Qendra e Kërkimit të Vaksinave në Institutin Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive përzgjodhën shkencëtarët e Lilly që të përgaditin terapinë monoklonale të antitrupave. Kjo terapi është përdorur edhe për të trajtuar sidën, astmën, ebolën dhe disa lloje të kancerit.
Nuk është e qartë nëse një terapi e tillë do të funksionojë kundër COVID-19, por kur ky trajtim u përdor në qelizat në laborator, bllokoi aftësinë e virusit për të infektuar qelizat, tha Skovronsky.
Të dhënat nuk janë publikuar ende, por bazuar në ato rezultate, shkencëtarët morën dritën e gjelbër për të ndërmarrë hapin tjetër dhe për ta përgatitur atë për ta testuar tek pacientët.
Ata gjithashtu i dhanë një emër të përkohshëm. “Ne e quajmë atë LY-CoV555, prova e fatit 5,” tha Skovronsky.
Prodhimi tashmë ka filluar
Ky do të jetë një testim i rastit. Disa pacientë do të marrin ilaçin dhe disa do të marrin një qetësues, dhe pacientët ose mjekët e tyre nuk do të informohen se kush e ka marrë atë dhe kush jo.
Nëse trajtimi është i sigurt, kompania do të kaloj në fazën tjetër të testimit brenda disa javësh. Faza e dytë e testimtit do të përfshijë një numër më të madh të pacientëve, përfshirë pacientët që nuk janë shtruar në spital, dhe do të testojnë nëse terapia është efektive.
Kompania gjithashtu planifikon të studiojë ilaçin si parandalim të COVID-19. Terapia mund të përdoret për të moshuarit ose njerëzit që kanë sëmundje kronike ose sisteme imuniteti të dobët.
Eli Lilly tashmë ka filluar prodhimin e terapisë së antitrupave në sasi të mëdha në mënyrë që të mund të testohet dhe potencialisht për përdorim te pacientët si diçka më shumë se provë.
“Nëse funksionon, ne nuk duam të humbim asnjë ditë të vetme, ne duam të kemi sa më shumë ilaçe që është e mundshme për të ndihmuar sa më shpejt njerëzit”, tha Skovronsky.
Në provat gjatë disa muajve të ardhshëm, Lilly thotë se do të testojë përzierje të ndryshme të disa prej antitrupave të tjerë që shkencëtarët mendojnë se mund të përdoren si mbrojtje. Megjithatë, skenari optimal sipas Skovronskit, është nëse ata kanë nevojë vetëm për një antitrup në një dozë relativisht të ulët.
“Sa më shumë antitrupa të jenë të përzier, në doza më të larta, aq më e vështirë është prodhimi”, tha ai.
“Por nëse duhet të jenë dy antitrupa, doza më të larta ose edhe tre antitrupa të përzier ne do të bëjmë gjithçka që duhet për të bërë ilaç efektiv për pacientët”.
Zhvillimi i terapive të tjera të antitrupave
Eli Lilly nuk është e vetmja kompani që punon në trajtimet e antitrupave. Disa ekipe amerikane kanë klonuar antitrupa ndaj COVID-19 dhe janë shumë afër testimit te pacientët. “Regeneron Pharmaceuticals” ka thënë se shpreson të fillojë testimet në njerëz këtë muaj dhe të trajtohen deri në fund të verës.
“Kjo qasje definitivisht ka premtime dhe është diçka që na duhet”, tha Dr. Peter Hotez, specialist i vaksinave në kolegjin e mjekësisë “Baylor” cili nuk është i përfshirë në këtë studim. Ai tha se sfida me COVID-19 është që ekzistojnë dy faza të sëmundjes: faza fillestare e infeksionit viral dhe pastaj reagimi i të infektuarit, ose përgjigja inflamatore.
Në përgjithësi, një trajtim si ky ka më shumë të ngjarë të jetë efektiv nëse një pacient e merr atë në fillim të sëmundjes.
“Ky është gjithmonë problemi me trajtimin e COVID-19 me antitrupa monoklonal. Nëse prisni derisa gjërat të jenë shumë larg, siç janë përfshirë pacientët që janë tashmë në respirator, mund të mos ketë ndonjë ndikim klinik”, tha Hotez.
Sfida që vuri në dukje Hotez është se terapitë monoklonale të antitrupave kanë tendencë të jenë “goxha të shtrenjta”, tha ai.
Në mënyrë tipike, për trajtime të tilla do të duheshin shumë vite për t’u zhvilluar, por për trajtimin e COVID-19 duhet të përshpejtohet. Kompanitë farmaceutike kanë thënë se miratimet e qeverisë që normalisht zgjasin javë, ndonjëherë ndodhin brenda një dite.
“Me të vërtetë ka qenë një privilegj të jesh në gjendje të operosh në këtë lloj ambienti”, tha Skovronksy nga kompania Lilly.
Ai tha për CNN se ai dhe të tjerët në industrinë farmaceutike, janë pyetur nëse i njëjti bashkëpunim me urgjencë mund të zbatohet për të trajtuar sëmundje të tjera si kanceri ose alzheimeri.
“Për shumë prej nesh, ky duket si projekt i Manhatanit, ku kaq shumë shkencëtarë po punojnë së bashku me shpejtësi të madhe. Me siguri do të ketë përparime të tjera që vijnë si pasojë e kësaj”, tha Skovronksy.
