Erdogan takohet me Putinin marrëveshjen e grurit me Ukrainën

Presidenti rus Vladimir Putin dhe homologu i tij turk Rexhep Tajip Erdogan u takuan të hënën për të biseduar rreth përtërirjes së marrëveshjes së drithit të ndërmjetësuar nga OKB, raporton DW.

Moska zyrtare e braktisi marrëveshjen mbi drithin, e cila krijoi korridore për eksportet e ushqimit në mes të mungesës globale të ushqimit, në fillim të korrikut. Rusia u ankua se Perëndimi po i bllokonte eksportet e veta të grurit dhe plehrave.

Pse është e rëndësishme marrëveshja?

Marrëveshja, e ndërmjetësuar nga Kombet e Bashkuara dhe Turqia, i ka mbajtur eksportet e grurit ukrainas të rrjedhshme që nga vera e kaluar, duke siguruar zinxhirët globalë të furnizimit.

Që kur Rusia u tërhoq nga marrëveshja, Rusia ka nisur një breshëri sulmesh ndaj dyqaneve të drithërave dhe infrastrukturës portuale në Ukrainë, një nga furnizuesit më të mëdhenj të grurit në botë. Ajo ka thënë se do t’i konsiderojë anijet që udhëtojnë drejt dhe nga portet e Ukrainës si potencialisht të tilla që transportojnë ngarkesa ushtarake dhe, për rrjedhojë, objektiva legjitime.

Sulmet kanë përfshirë portet e saj në brendësi të lumit Danub, Reni dhe Izmail, të dyja buzë ujit nga Rumania anëtare e NATO-s, të cilat kanë fituar rëndësi në rritje si qendra eksporti për Ukrainën.

Presidenti i Turqisë i ka bërë thirrje Rusisë që ta heqë bllokadën e saj, duke e vënë theksin tek rëndësia e marrëveshjes për stabilitetin ushqimor në të gjithë botën në zhvillim. Ai ka theksuar se marrëveshja është gjithashtu tejet me rëndësi për ruajtjen e sigurisë në vetë rajonin e Detit të Zi.

Erdogan ka kërkuar të mbajë lidhje të përzemërta me Moskën dhe Kievin gjatë luftës 16-mujore dhe ka refuzuar të bashkohet me anëtarët e tjerë të NATO-s në sanksionimin e Rusisë.

Si filluan bisedimet e së hënës?

Takimi i së hënës midis Erdogan dhe Putin filloi rreth mesditës me orën lokale në vendpushimin rus të Detit të Zi, Soçi.

Zëdhënësi i Kremlinit, Dmitry Peskov, deklaroi përmes një videoje të postuar në Telegram nga një gazetar i medias shtetërore ruse se pjesa e parë e bisedimeve kishte qenë shumë konstruktive.

Megjithatë, agjencia shtetërore ruse e lajmeve RIA raportoi gjithashtu se Peskov ka thënë se nuk pritet të nënshkruhet asnjë dokument në përfundim të bisedimeve.

Përpara bisedimeve, Erdogan kishte shprehur optimizëm për rezultatin e tyre.

“Besoj se mesazhi që do të japim pas takimit tonë do të përbëjë një hap të rëndësishëm për botën, veçanërisht për vendet e pazhvilluara afrikane”, ka thënë Erdogan.

Putin e kishte pranuar se mes tyre do të diskutoheshin “çështje që lidhen me krizën e Ukrainës”. “Unë e di që ju synoni të ngrini pyetje rreth marrëveshjes së grurit. Ne jemi të hapur për negociata mbi këtë temë,” ka thënë ai.

Çfarë kërkon Rusia?

Putin thotë se disa kushte – lehtësimi i sanksioneve perëndimore – do të duhet të përmbushen që Rusia të kthehet në marrëveshje.

Këto do të rezultonin me heqjen e pengesave për eksportet e produkteve ushqimore të Rusisë, duke përfshirë sanksionet perëndimore mbi pagesat, logjistikën dhe sigurimin e transportit.

Erdogan ka treguar simpati me pozicionin e Putinit. Në korrik, ai tha se Putin kishte “pritshmëri të caktuara nga vendet perëndimore” mbi marrëveshjen e Detit të Zi. Ai shtoi se është “e rëndësishme që këto vende të ndërmarrin veprime në këtë drejtim”.

Së fundmi, Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së Antonio Guterres i dërgoi ministrit të Jashtëm rus Sergej Lavrov “propozime konkrete” për të çuar eksportet ruse në tregjet globale. Megjithatë, Lavrov ka thënë se Moska nuk është e kënaqur me letrën.

Moska nuk ka treguar asnjë shenjë të zbutjes në sulmet e saj ndaj infrastrukturës së eksportit të grurit përpara bisedimeve.

Rusia nisi një sulm “masiv” me dronë që synonte rajonin Odesa të Ukrainës, thanë zyrtarët ukrainas të hënën, duke dëmtuar infrastrukturën në Izmail. Rruga e Danubit është tani kanali më i rëndësishëm i Ukrainës për të eksportuar grurë, me anije që nisen në Detin e Zi nëpërmjet portit rumun të Konstancës – duke anashkaluar kështu bllokadën e Rusisë në portet ukrainase./DW