Gërmime në një varr masiv në Kizevak në Serbi në nëntor 2020. Foto: BIRN/Marko Risovic

Deputetët evropianë thirrje Serbisë dhe Kosovës të intensifikojnë kërkimin për varre masive

Parlamentarët evropianë miratuan raporte që i bëjnë thirrje Serbisë dhe Kosovës të bëjnë më shumë për të hetuar vendet e dyshuara të varreve të luftës dhe për të zgjidhur qindra raste të personave që vazhdojnë rë rezultojnë të zhdukur nga lufta e Kosovës 1998-1999.

Deputetët në Parlamentin Evropian miratuan dy raporte të veçanta të enjten në mbrëmje duke kërkuar që Serbia dhe Kosova të jenë më efikase në hetimin e rasteve të personave që vazhdojnë të rezultojnë ende si të zhdukur nga lufta e Kosovës 1998-1999.

Raporti për Kosovën u bën thirrje autoriteteve të Prishtinës të bëjnë “përpjekje më të mëdha në trajtimin e kërkesave të anëtarëve të familjeve së personave të zhdukur” dhe kërkon “hapjen e të gjitha arkivave të kohës së luftës”.

Rezoluta gjithashtu i bën thirrje Serbisë të “hetojë mbetjet mortore të tre trupave të zhvarrosur deri më tani gjatë kërkimeve në një varr masiv në fshatin Kizevak”. Vendvarrimi në Kizevak në Serbinë jugore u gjet në nëntor 2020 dhe besohet se përmban eshtrat e viktimave të luftës të shqiptarëve të Kosovës.

Mbi 1,600 njerëz, kryesisht shqiptarë etnikë, por edhe serbë, mbeten të zhdukur nga lufta e Kosovës.

Raporti për Serbinë, që u miratua nga eurodeputetët, thekson “rëndësinë e bashkëpunimit rajonal për krimet e luftës dhe hetimin e rasteve të personave të zhdukur”.

Ai gjithashtu i bën thirrje Serbisë që të bëjë më shumë përpjekje në “refuzimin e gjuhës së urrejtjes dhe glorifikimin e kriminelëve të luftës dhe mbështetjen e prokurorëve vendas në sjelljen e autorëve të krimit para drejtësisë”.

Raporti bën disa përmendje të gjuhës së urrejtjes dhe mohimit të gjenocidit të Srebrenicës në Serbi dhe e nxit vendin të trajtojë “falsifikimin e fakteve të përcaktuara nga GJPNJ-ja”.

Raporti i Parlamentit Evropian mbi Bosnjën dhe Hercegovinën nuk është miratuar ende, por drafti i tij i bën thirrje vendit të “përshpejtojë ndjekjen penale efektive të krimeve të luftës sipas Strategjisë Kombëtare të Përpunimit të Krimeve të Luftës”.

Drafti i raportit mbi Bosnjën dhe Hercegovinën gjithashtu dënon “çdo lloj revizionizmi historik, retorikë shkëputëse dhe akte të lidhura me të, mohim ose glorifikim i krimeve të luftës të kryera gjatë luftës së viteve 1990”.

Përveç raporteve mbi Serbinë dhe Kosovën, Parlamenti Evropian miratoi gjithashtu një raport mbi Maqedoninë e Veriut të enjten. Të gjitha raportet mbi vendet e ish-Jugosllavisë u bëjnë thirrje liderëve politikë të mbështesin krijimin e KOMRA-së, një komision për të vërtetuar faktet në lidhje me të gjitha krimet e luftës dhe shkeljet e tjera të të drejtave të njeriut të kryera në rajon.