Cilat vende evropiane e posedojnë pjesën më të madhe të automjeteve elektrike?

Gjermania ka më shumë se një milion automjete me bateri, mirëpo një vend tjetër po bën më të mirën në depërtimin e automjeteve elektrike.

Automjetet elektrike nuk janë përgjigja ndaj krizës klimatike. Por ato janë një pjesë e rëndësishme e tranzicionit të energjisë drejt emetimeve zero.

Për fat të mirë, automjetet vetëm me bateri po bëhen gjithnjë e më të njohura. Në vitin 2022, numri i këtyre automjeteve të pasagjerëve plotësisht elektrike në vendet e BE-së u rrit me 58 për qind krahasuar me vitin 2021 – nga 1.9 milion në 3.1 milionë. Midis viteve 2019 dhe 2022 ato u rritën me më shumë se 400 për qind.

Më e rëndësishmja, pjesa e automjeteve elektrike midis numrit të përgjithshëm të autmjeteve u rrit në 76 për 10,000 në BE në 2021, nga vetëm 2 për 10,000 në 2013. Të gjitha këto shifra tregojnë një ndryshim në sektorin e automobilave në Evropë.

Automjetet e pasagjerëve përbëjnë rreth 12 për qind të emetimeve të dioksidit të karbonit në BE.

Në muajin shkurt, Parlamenti Evropian votoi përmiratimin e një ligji të ri përmes të cilit e ndalon shitjen e makinave me benzinë dhe naftë nga viti 2035. Ky ligj tani pret një votim përfundimtar nga Këshilli Evropian, i cili u shty pasi besohej se nuk do ta merrte shumicën e kërkuar të votave.

Ndërkohë që ligjvënësit e BE-së kërkojnë ta përshpejtojnë kalimin në automjete elektrike, ne kemi hedhur një vështrim se cilat vende po udhëheqin në këtë drejtim. Cilat vende evropiane po largohen më shpejt nga automjetet me lëndë djegëse fosile? Dhe cilat kanë përqindjen më të lartë të prodhimit elektrik midis të gjitha automjeteve?

Në vitin 2013, kishte vetëm 52,000 automjete plotësisht elektrike në BE sipas Eurostat. Kjo shifër u rrit gradualisht në fillim, duke arritur në 600,000 në vitin 2019, dhe numri i automjeteve plotësisht elektrike ka lulëzuar çdo vit që atëherë. Ky numër e ka kaluar shifrën prej 3 milionë në vitin 2022.

Këto shifra e pasqyrojnë numrin total të automjeteve plotësisht elektrike, jo ato të reja të regjistruara çdo vit. Të dhënat e vitit 2022 vijnë nga Shoqata Evropiane e Prodhuesve të Automobilave (ACEA).

Përqindja e automjeteve plotësisht elektrike në numrin total të automjeteve është një statistikë më domethënëse. Në vitin 2013, ishte vetëm 2 automjeteve elektrike për 10,000 automjete. Numri për 10,000 u rrit në 24 në vitin 2019, 44 në vitin 2020 dhe 76 në vitin 2021. Ndërsa pjesa e tyre është ende e kufizuar për momentin, shkalla e rritjes gjatë dekadës së fundit sugjeron rritje të madhe në të ardhmen e afërt.

Numri i automjeteve plotësisht elektrike e tejkalon një milionëshin në Gjermani

Në vitin 2022, numri i automjeteve plotësisht elektrike e tejkaloi shifrën prej 500,000 sosh në katër vende evropiane; përkatësisht Gjermania (1.089.854), Mbretëria e Bashkuar (641.801), Franca (605.791) dhe Norvegjia (603.697).

Këto vende u pasuan nga Holanda (318,485), Suedia (205,212) dhe Italia (167,213).

Shifrat e Eurostat-it, të cilat shkojnë deri në vitin 2021, janë kombinuar me shifrat e ACEA-s të vitit 2022 për një pamje të plotë të gjendjes së automjeteve elektrike në Evropë.

Norvegjia prin me numrin e automjeteve plotësisht elektrike

Më shumë se shifrat, aksionet e automjeteve të pasagjerëve plotësisht elektrike midis të gjitha automjeteve të pasagjerëve tregojnë se sa mirë po përformojnë vendet e ndryshme në largimin nga energjia e karburanteve fosile. Që nga viti 2021, Norvegjia ka bërë më të mirën deri tani në përparimin e saj drejt emetimeve zero.

Në atë vit në Norvegji, 15.5 për qind e të gjitha automjeteve ishin plotësisht elektrike. Kjo normë ishte vetëm 0.8 për qind në BE në tërësi.

Holanda (2.8 përqind), Danimarka (2.4 përqind), Suedia (2.2 përqind) dhe Islanda (2.2 përqind) gjithashtu kanë një përqindje më të lartë se 2 përqind të automjeteve plotësisht elektrike në 2021.

Pjesa e automjeteve plotësisht elektrike midis të gjitha makinave ishte 1.3 për qind në Gjermani, 1.2 për qind në MB dhe 1 për qind në Francë.

Qiproja, Polonia, Bullgaria dhe Çekia (të gjitha 0.1 për qind) kanë përqindjet më të ulëta të automjeteve elektrike vetëm me bateri në BE.

Sa automjete të reja ishin elektrike vitin e kaluar?

Pjesa e automjeteve të pasagjerëve plotësisht elektrike midis automjeteve të reja të regjistruara është një tjetër tregues domethënës që tregon se sa mirë vendet po përparojnë drejt emetimeve zero. Në BE, 8.3 për qind e të gjitha automjeteve të reja të regjistruara ishin plotësisht elektrike në vitin 2021. Kjo u rrit në 12.1 për qind në vitin 2022: një rritje prej 45 për qind në vetëm një vit.

4 nga 5 automjetet e shitura në Norvegji në vitin 2022 ishin plotësisht elektrike

Në vitin 2022, Norvegjia ishte përsëri një vend i jashtëzakonshëm me pjesën e saj të automjeteve plotësisht elektrike midis të gjitha automjeteve të regjistruara rishtazi duke qenë 4 nga 5 (79 përqind).

Norvegjia pasohej nga Suedia fqinje (33 për qind), pastaj Islanda (31 për qind), Holanda (24 për qind) dhe Danimarka (21 për qind). Kjo shifër ishte 18 për qind në Finlandë, duke treguar se vendet skandinave po bëjnë më të mirën për t’u larguar nga energjia e karburanteve fosile.

Këto ishin gjithashtu vendet që i kishin rritur ndjeshëm aksionet e automjeteve plotësisht elektrike midis viteve  2021 dhe 2022.

Në të njëjtin vit, Sllovakia dhe Çekia (të dyja 2 përqind) kishin përqindjet më të ulëta të automjeteve plotësisht elektrike midis automjeteve të reja të regjistruara.

Kjo normë ishte 18 për qind në Gjermani, 17 për qind në Mbretërinë e Bashkuar dhe 13 për qind në Francë.

Gjermania kryeson me automjetet e reja të regjistruara plotësisht elektrike

Në vitin 2022, mbi 350,000 automjete plotësisht elektrike u regjistruan në Gjermani, që ishte numri më i lartë deri tani sipas të dhënave të ACEA. Mbretëria e Bashkuar (190,727), Franca (162,167) dhe Norvegjia (113,751) e pasonin Gjermaninë.

Kjo shifër ishte më e ulët se 1000 në Qipro, Letoni, Bullgari dhe Estoni.

Si krahasohen automjetet elektrike hibride plug-in?

Disa vende evropiane kanë gjithashtu një numër të madh automjetesh elektrike të pasagjerëve plug-in hibride, të cilat kanë qenë një opsion i zakonshëm për më shumë se një dekadë. Ata i kombinojnë rezervuarët e benzinës me bateritë elektrike, dhe kështu kanë nevojë për rimbushje nga një burim i jashtëm energjie.

Në vitin 2021, Gjermania kishte mbi 565,000 automjete elektrike të pasagjerëve hibride plug-in, e ndjekur nga MBretëria e Bashkuar (mbi 315,000), Franca (pothuajse 300,000) dhe Holanda (mbi 140,000).

Përqindja e automjeteve elektrike hibride plug-in midis të gjitha automjeteve në vitin 2021 ishte më e larta në Norvegji, ku 5.9 përqind e të gjitha automjeteve ishin elektrike plug-in hibride.

Pse Norvegjia e ka në posedim pjesën më të madhe të automjeteve elektrike?

Në Evropë, vendi më i suksesshëm në kalimin në automjete elektrike është qartë Norvegjia; në fakt, ky vend i pasur me naftë është një tregues statistikor i jashtëm. Pse Norvegjia ka pjesën më të madhe të automjeteve elektrike?

Qasja e tij “karota dhe shkopi” është çelësi sipas Yoann Le Petit, zyrtar i automjeteve të pastra në Transport dhe Mjedis.

Norvegjia i ka shtyrë prodhuesit drejt automjeteve elektrike duke vendosur kufij të rreptë të ndotjes dhe duke këmbëngulur se të gjitha automjetete e reja të shitura deri në vitin 2025 duhet të jenë pa emetim. Ky është “shkopi” i politikës.

Sipas Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD), karota e Norvegjisë vjen në formën e subvencioneve.

Drejtuesve të automjeteve u ofrohen stimuj gjenerozë tatimorë, duke përfshirë përjashtimin e automjeteve me emetim zero (ZEV) nga taksa e regjistrimit, TVSH-ja dhe taksat e karburantit motorik, si dhe të paktën një ulje prej 50 për qind në taksat e rrugëve dhe tarifat e trageteve dhe parkimit.

Pothuajse një e pesta e automjeteve do të jenë elektrike në vitin 2023

Pjesa e përgjithshme e automjeteve elektrike të pasagjerëve vetëm me bateri pritet të rritet ndjeshëm në vitet që çojnë në ndalimin e BE-së në vitin 2035 për automjetete me motor me djegie sipas Eurostat.

Ky ndalim i planifikuar është i lidhur me Treguesin e Zhvillimit të Qëndrueshëm, i cili përfshin reduktimin e emetimeve të CO2 nga automjetet e reja të pasagjerëve.

 Në nivel global, raporti vjetor i IEA parashikon që shitjet e automjeteve elektrike do të rriten në lartësi rekord përsëri këtë vit, duke zgjeruar pjesën e tyre në tregun e përgjithshëm të automjeteve në afërsisht një të pestën.

Më shumë se 10 milionë automjete elektrike u shitën në mbarë botën në vitin 2022 dhe shitjet pritet të rriten me 35 për qind të tjera këtë vit për të arritur në 14 milionë sipas IEA.

Kjo rritje shpërthyese do të thotë se pjesa e automjeteve elektrike në tregun e përgjithshëm të automjeteve është rritur nga rreth 4 për qind në vitin 2020 në 14 për qind në vitin 2022 dhe pritet të rritet edhe më tej në 18 për qind këtë vit, bazuar në parashikimet më të fundit të IEA./Euronews