Vendet e Ballkanit Perëndimor, Foto: BBC

BBC: Samiti i Sllovenisë, liderët e Ballkanit shikojnë nga BE-ja për të hapur klubin

Bashkimi Evropian është si të luash në “Champions League”, pohoi një zyrtar në Bruksel së fundi. Jo, thanë ata me kujdes, një konkurrencë më e vogël vendase.

Mesazhi është se nuk është e lehtë të fitosh anëtarësimin.

Për vite shtetet e Ballkanit Perëndimor janë përpjekur të ngjisin shkallët e pranimit në BE, raporton BBC.

Por ndërsa udhëheqësit e tyre mbërrijnë për një samit të nivelit të lartë të BE-së në Slloveni, shpresat mund të mos jenë të mëdha për progres konkret.

Do të ketë fotografi familjare, drekë dhe të gjitha shfaqjet e zakonshme kur udhëheqësit e BE takohen me homologët e tyre nga Shqipëria, Bosnje-Hercegovina, Serbia, Mali i Zi, Republika e Maqedonisë së Veriut dhe Kosova.

Por nuk është një samit për vendimin për zgjerim, por një “riafirmim” i lidhjeve.

Zhurmat që vijnë nga Komisioni, ndonjëherë, mund të tingëllojnë shumë pozitive.

Shefja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen kohët e fundit qëndroi në një skenë pranë kryeministrit shqiptar, Edi Rama, dhe tha: “Më lejoni të jem shumë e qartë, e ardhmja e Shqipërisë është në Bashkimin Evropian”.

Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi dhe Serbia të gjitha kanë “status kandidati”, megjithëse disa kombe janë më të avancuara në proces se të tjerët. Bosnja është ende një kandidate potenciale, ndërsa Kosova as nuk njihet si shtet nga disa vende anëtare të BE -së.

Vendet testohen për aftësinë e tyre për t’u përshtatur me një sërë rregullash dhe standardesh, të ndara në 35 kapituj. Nuk është kurrë një proces i thjeshtë.

Por këta katër kandidatë kanë krijuar një radhë që tani daton që nga fillimet e hershme.

Një nga pengesat më të fundit: një mosmarrëveshje gjuhësore midis Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut.

Pedagogu i politikës i Universitetit të Oksfordit Eli Gateva thotë se procesi i pranimit mund të “mbahet peng i politikës së brendshme”.

Pas zgjerimeve të mëparshme të shpejta, zgjerimi në disa raste, thotë ajo, është bërë “një fjalë tjetër për emigracionin – dhe kjo mund të jetë lëndë djegëse për partitë e ekstremit të djathtë”.

Franca dhe Holanda shpesh përmenden si vendet më të kujdesshme anëtare të BE -së kur bëhet fjalë për zgjerimin.

Në fund të fundit, BE-ja tashmë po lufton me çështje serioze midis shteteve anëtare ekzistuese, kryesisht Polonisë dhe Hungarisë, mbi “sundimin e ligjit” të rëndësishëm.

Pra, është bërë rasti që BE -ja duhet të zgjidhë çështjet strukturore brenda shtëpisë së saj para se të ndërtojë atë shtrirje.

Deklarata e samitit të së mërkurës nuk pritet të shkojë më tej sesa të “rikonfirmoj” angazhimin e bllokut për zgjerimin, madje edhe kjo mori pak pazar.

Ndërsa procesi politik mund të duket dhimbshëm i ngadalshëm, paratë po derdhen me shpejtësi në rajon me financime miliarda në grante.

Andi Hoxhaj, një studiues në Ligjin e BE -së në Universitetin e Warwick, e quan atë një qasje “së pari ekonomi”. Ideja është që nëse integroni ekonomikisht vendet, politika mund të pasojë.

Ursula von der Leyen tashmë e kaloi javën e kaluar duke dashur “të bombardonte rajonin”, duke mbuluar gjashtë vende në tri ditë.

Pas një telefonate midis shefit të Komisionit dhe Presidentit të SHBA këtë javë, Joe Biden gjithashtu shprehu “mbështetje të fortë për vazhdimin e procesit të pranimit me vendet në këtë rajon”.

Kjo ndodh sepse Ballkani Perëndimor, i cili vuajti aq shumë në luftërat e përgjakshme të viteve 1990, është strategjikisht i rëndësishëm për Bashkimin Evropian.

“Nuk është oborri ynë, është oborri ynë i përparmë”, më tha një diplomat i BE -së: dhe ju doni që oborri juaj i përparmë “i pastër dhe i rregullt”. “Nëse nuk do të jemi në rajon, dikush tjetër do të mbushë zbrazëtinë.”

Eli Gateva pajtohet: “Ne kemi aktorë të tjerë të huaj që përpiqen të luftojnë për ndikim në këtë rajon si Kina, Rusia dhe Turqia”.

Pyesni përreth dhe mund të ketë një ngurrim të madh për të caktuar një datë se kur vendet kandidate mund të marrin më në fund një vend zyrtar rreth tryezës së BE -së.

Sllovenia, e cila mban presidencën e Këshillit Evropian, thuhet se (dhe pa sukses) i bëri thirrje BE -së që të angazhohet për pranimin e shteteve të Ballkanit Perëndimor deri në vitin 2030.

Sllovenët besojnë se duhet të ketë një mesazh të fortë politik për të siguruar rajonin se zgjerimi është ende një përparësi; ata i shohin shpresat e pranimit si një nxitje jetike për vendet kandidate për të trajtuar korrupsionin dhe për të ndjekur reformat gjyqësore.

Ndërsa një zyrtar i BE -së vuri në dukje këtë javë se dera nuk ishte “e mbyllur”, sigurisht që as nuk hapet.

Rreziku është që ato vende në dhomën e pritjes të fillojnë të shikojnë opsionet e tjera dhe kërkimi i Bashkimit Evropian për të projektuar fuqinë zbehet.

Përgatiti: Emirjeta Vllahiu