A është vendimi i Përendimit për t’a armatosur Ukrainën një hap më pranë luftës me Rusinë?

Vendimi i Perëndimit për të dërguar më në fund tanke në Ukrainë ka bërë që disa të shtrojnë pyetjen e padëshirueshme: A do të thotë kjo se NATO-ja tani është në konflikt të drejtpërdrejtë me Rusinë?

Kjo narrativë, e cila po nxitet fort nga Kremlini, padyshim që e ndihmon presidentin rus Vladimir Putin dhe aleatët e tij të shmangen nga fakti se Rusia nisi një sulm të paprovokuar ndaj Ukrainës dhe pushtoi ilegalisht pjesë të një shteti sovran.

Gjithashtu, ndoshta më e përshtatshme për Putinin, kjo narrativë u jep aleatëve të NATO-s pushim për të menduar kur vjen puna për të vendosur saktësisht se sa ndihmë ushtarake duhet t’i japin Ukrainës.

Gjërat e para fillimisht: konsensusi midis ekspertëve është se asnjë shtet anëtar i NATO-s nuk është afër asaj që mund të konsiderohet të jetë në luftë me Rusinë sipas ndonjë përkufizimi ligjor të pranuar ndërkombëtarisht. Prandaj, ideja se aleanca është në luftë me Rusinë nuk është fillestare.

“Lufta e Përendimit me Rusinë do të kërkonte sulme të kryera nga forcat e SHBA-së ose NATO-s, në uniformë, duke sulmuar nga territori i NATO-s kundër forcave ruse, territorin rus ose popullatën ruse”- shpjegon William Alberque, nga Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike.

“Çdo luftim nga Ukraina – me çdo armë konvencionale, kundër çdo force ruse – nuk është luftë e SHBA/NATO-s ndaj Rusisë, pavarësisht se sa Rusia dëshiron ta pretendojë një gjë të tillë”- shton ai.

Alberque vë theksin tek Karta e Kombeve të Bashkuara, e cila thotë se asgjë “nuk do ta cenojë të drejtën e natyrshme të vetëmbrojtjes individuale ose kolektive nëse ndodh një sulm i armatosur kundër një anëtari të Kombeve të Bashkuara derisa Këshilli i Sigurimit t’i ketë marrë masat e nevojshme për ta ruajtur paqen ndërkombëtare dhe sigurinë”.

Rusia është anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe e ka përdorur veton për ta bllokuar dënimin e veprimeve të saj në Ukrainë.

Kremlini zyrtar sigurisht që ka kërkuar t’i shfrytëzojë disa zona gri që janë të natyrshme në çdo luftë moderne për të pretenduar gabimisht se NATO-ja është agresori kryesor në konfliktin e Ukrainës.

Këto zona gri mund të përfshijnë përdorimin e inteligjencës perëndimore për të ndërmarrë sulme ndaj objektivave ruse.

Ato mund të përfshijnë gjithashtu nisjen e luftës kundër terrorit nga SHBA-ja dhe thirrjen e Nenit 5 të NATO-s pas sulmeve të 11 shtatorit, në të cilin Amerika u sulmua nga terroristët dhe jo nga një shtet-komb.

Sekretari i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, Nikolai Patrushev, ka pohuar se Perëndimi po përpiqet ta “shkatërrojë” Rusinë. Anatoli Antonov, ambasadori i Rusisë në Shtetet e Bashkuara, ka thënë se administrata amerikane po e shtyn Ukrainën që të “ndërmarrë sulme terroriste në Rusi”.

Sigurisht, çfarëdo merita të pakta që mund të kenë këto pretendime të dyshimta, ato zbehen në krahasim me brutalitetin e dokumentuar dhe veprimet e paligjshme të forcave ruse në Ukrainë që kur Putini urdhëroi pushtimin rus në këtë vend.

Mirëpo, fakti që ato ekzistojnë dhe po merren seriozisht nga analistë dhe komentues jashtë Rusisë, duke përfshirë në Uashington DC, i shkon për dore Kremlinit në më shumë se një mënyrë.

John Herbst, ish-ambasador i SHBA-së në Ukrainë dhe drejtor i lartë i Qendrës Eurasia në Këshillin Atlantik, shpjegon se promovimi i idesë që kjo të jetë një luftë NATO-Rusi ndihmon për t’i shpjeguar audiencës së brendshme të Putinit pse pushtimi nuk ka pasur sukses aq shpejt sa kishte shpresuar Rusia.

“Për shkak se ushtria ruse ka qenë një dështim i tillë në Ukrainë, është e dobishme të shpjegohet kjo si një luftë me NATO-n dhe jo me Ukrainën. Kjo gjithashtu ndihmon në justifikimin e çfarëdo hapash që Putini mund të ndërmarrë më pas, dhe Rusia ka qenë shumë e prirur të luajë me idenë se kjo mund të nënkuptojë edhe një opsion me armë bërthamore”- tha Herbst për CNN.

Herbst beson se lufta përmes informacionit e Rusisë ndaj Perëndimit ka qenë më e suksesshme sesa fushata e saj ushtarake, në kuptimin që ka bërë që njerëzit e besueshëm dhe racionalë në Uashington, DC të vetë-shqetësohen nga mbështetja e rritjes së mbështetjes ushtarake për Ukrainën, sepse ata e mbivlerësojnë perspektivën e Putinit duke përdorur armë bërthamore, gjë që do të ishte katastrofike edhe për Rusinë.

“Nuk mund t’ju them se sa ekspertë kanë thënë se ne me të vërtetë nuk mund t’i ofrojmë Ukrainës armë të caktuara, sepse Putini do ta zgjedhë opsionin e sulmit bërthamor. Ajo që kemi parë në gjashtë muajt e fundit është që ekspertët rusë i kontaktojnë kolegët e tyre në Perëndim për të thënë se Putini mund ta bëjë një gjë të tillë me të vërtetë. Për fat të keq, Uashingtoni dhe Berlini, veçanërisht, e lejuan veten ndonjëherë të pengoheshin nga ky kërcënim”- thotë ai.

Arsyeja pse vëzhguesit afatgjatë të Putinit mendojnë se ekziston një kërcënim i vogël që Rusia të përshkallëzohet deri në atë pikë sa të provokojë NATO-n të përgjigjet me forcë, është thjesht se Moska e di se nuk mund t’i mbijetojë konfrontimit.

“Një nga objektivat e paktë që ndajnë udhëheqja ruse dhe amerikane për momentin është shmangia e një konflikti të drejtpërdrejtë midis dy fuqive”- thotë Malcolm Chalmers, zëvendësdrejtor i përgjithshëm në Institutin Mbretëror të Shërbimeve të Bashkuara në Londër.

“Rusia e di se një konfrontim tradicional me NATO-n do të përfundonte shumë shpejt për ta. Megjithatë, ka njëfarë kuptimi në ngritjen e idesë se është e gatshme ta ndërmarrë këtë rrezik nëse një gjë e tillë nënkupton se mund të nxjerrë më shumë koncesione nga Perëndimi”- shton ai.

Zyrtarë të shumtë evropianë dhe burime të NATO-s kanë rënë dakord me analizën se Putini nuk ka gjasa të shkojë me opsionin bërthamor, megjithëse kjo mundësi duhej të merrej seriozisht dhe të shmangej.

Pyetja është, të shmanget me çfarë kostoje?

Ukraina ka shumë të ngjarë të vazhdojë të kërkojë më shumë armë dhe mbështetje më të madhe nga aleatët e saj sa më gjatë të zgjasë lufta. Çdo herë, çdo anëtar i NATO-s do të duhet t’i peshojë vendimet e tij nëse ia vlen apo jo rreziku, apo nëse hezitimi qëndron në të vërtetë në duart e Kremlinit.

Herbst beson se pushtimi rus i Ukrainës ka shërbyer si një kujtesë e mprehtë se si është të përballesh me një Kremlin agresiv dhe se zyrtarët perëndimorë i kishin harruar përkohësisht taktikat e Bashkimit Sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.

“Zbutësia e Perëndimit ka ndodhur sepse ne kemi pasur paqe mes fuqive të mëdha për pjesën më të mirë të 30 viteve”- thotë ai.

“Ne jemi aktualisht në procesin e zbulimit të gjërave që i dinim në kulmin e Luftës së Ftohtë. Dhe e vetmja arsye pse ne po e shohim këtë tani është sepse një nga fuqitë e mëdha ka vendosur të mos i pëlqejë rendi botëror aktual”.

Ndërkohë që lufta vazhdon tutje, Perëndimi dhe NATO po detyrohen të mësojnë mësime të vështira në kohë reale.

Por sa herë që Rusia paralajmëron përshkallëzimin – qoftë nga vetja, qoftë nga NATO – kryeqytetet perëndimore duhet ta kenë parasysh faktin se Rusia është agresori në këtë konflikt dhe Perëndimi nuk është aspak afër të jetë në luftë me Rusinë.

Dhe, pa marrë parasysh se çfarë zhurmash bëjnë zyrtarët e Kremlinit për Perëndimin që përpiqet ta shkatërrojë Rusinë, vetëm një shtet sovran e ka pushtuar një shtet tjetër sovran dhe ka okupuar ilegalisht pjesë të territorit të tij përmes përdorimit të forcës./CNN

Përgatiti: Nuhi Shala