Të mbyllur në ditën e tyre, sot shënohet Dita Botërore e Teatrit
Sot është Dita Botërore e Teatrit. Si kurrë më parë kjo ditë teatrot në mbarë botën i gjen të mbyllura.
Pandemia e coronavirusit ka detyruar ndërprerjen e të gjitha veprimtarive kulturore duke i detyruar edhe njerëzit e skenës të qëndrojnë të mbyllur në shtëpitë e tyre.
Edhe teatrot kosovarë për më se dy javë kanë ndërprerë punën. Ndërsa, Ministria e Kulturës është detyruar të shtyjë për një kohë të pacaktuar dhënien e çmimeve vjetore për teatrin.
Që nga viti 1962, 27 marsi njihet si Dita Botërore e Teatrit, pasi kjo ditë ishte iniciuar në Kongresin e 9-të botëror të Institutit Ndërkombëtar Teatror – INT të UNESCO-s në qershor të vitit 1961, me propozim të Finlandës. Shënimi i kësaj dite bëhet nga rreth njëqind qendra të INT-së.
Megjithatë as këtë viti nuk ka munguar mesazhi për Ditën Botërore të Teatrit.
Me poshtë po sjellim mesazhin e dramaturgut pakistanez, Shahid Nadeem, për Ditën Botërore të Teatrit, përkthyer nga regjisorja Elmaze Nura, profesoreshë në Fakultetin e arteve të UP-së.
Teatri si faltore
Në përfundim të një shfaqjeje të Teatrit “Ajoka’ për poetin sufist Bulleh Shah, një plak, i shoqëruar nga një djalë i ri, erdhi tek aktori që luante rolin e sufistit të madh, “Nipi im nuk është mirë, ju lutem jepeni një bekim atij’ . Aktori u mahnit dhe tha: Unë nuk jam Bulleh Shah, unë jam thjesht një aktor që luaj këtë rol. Plaku tha: Bir, ti nuk je aktor, ti je rimishërimi i Bulleh Shahut, avatarit të tij.
Papritur na erdhi një koncept krejt i ri i teatrit, ku aktori bëhet rimishërimi i personazhit, që ai / ajo e portretizon. Eksplorimi i tregimeve të tilla si ai i Bulleh Shahut, dhe që ka aq shumë në të gjitha kulturat, mund të bëhet një urë lidhëse mes nesh, krijuesve të teatrit dhe një audiencetë panjohur, por entuziaste. Ndërsa performojmë në skenë, ne nganjëherë largohemi nga filozofia jonë e teatrit, nga roli ynë si paralajmërues i ndryshimeve shoqërore dhe lëmë pas një pjesë të madhe të masave.
Në betejën tonë me sfidat e së tashmes, ne privojmë veten nga një përvoje lëvizëse thellësisht shpirtërore që teatri mund të ofrojë. Në botën e sotme ku fanatizmi, urrejtja dhe dhuna janë në rritje dhe planeti ynë po zhytet thellë e më thellë në një katastrofë klimatike, duhet të rimbushim forcën tonë shpirtërore. Duhet të luftojmë apatinë, letargjinë, pesimizmin, lakminë dhe mosrespektimin e botës në të cilën jetojmë, planetit ku jetojmë. Teatri ka një rol, një rol fisnik, në dinamizimin dhe mobilizimin e njerëzimit për t’u ngritur nga rënia e tij në humnerë.
Ai mund të lartësojë skenën, hapësirën e shfaqjes, në diçka të shenjtë. Në Azinë e Jugut, artistët prekin me nderim dyshemenë e skenës para se të shkelin në të, një traditë e lashtë ku ndërthuren ana shpirtërore dhe kulturore. Është koha për të rimarrë atë marrëdhënie simbiotike midis artistit dhe audiencës, të kaluarës dhe të ardhmës. Bërja e teatrit mund të jetë një veprim i shenjtë dhe aktorët me të vërtetë mund të bëhen avatarë të roleve që luajnë. Teatri ka potencialin për tu bërë një faltore dhe faltorja një hapësire interpretimi.
