Përbrenda vështrimeve të një vizite politike aventuriere në Kosovë

Në mes të tensioneve politike në veri, shtatë pensionistë nga pjesë të ndryshme të botës eksploruan Kosovën përmes një vizite politike dyditore për të vëzhguar metamorfozën që ka pësuar Kosova që nga lufta.

Alan Richenberg, një pensionist britanik, ka qenë gjithmonë i interesuar për zhvillimet politike në mbarë botën. Për të parë prej së afërmi transformimin politik që po kalon Kosova aktualisht ai vizitoi pjesë të ndryshme të vendit në fillim të qershorit.

Edhe pse ishte hera e tij e parë në Kosovë, dhe tensionet në veri të vendit ishin të larta, ai e përshkroi Kosovën në fjalinë e tij të parë si “magjepsëse”.

Richenberg, së bashku me gjashtë persona të tjerë nga kënde të ndryshme të botës, kanë vizituar Kosovën për dy ditë në kuadër të Political Tours – organizim përmes së cilit po vizitojnë disa vende të Ballkanit Perëndimor.

Të gjithë kishin një qëllim të përbashkët të mësojnë sa më shumë për të ardhmen e një vendi të vogël të Ballkanit të kallëposur në një hartë.

Ky rrugëtim filloi në Prishtinë më 3 korrik, më pas në Beograd dhe do të vazhdojë deri më 14 qershor në Sarajevë. Turneu synon të shpjegojë pse dhe si paqja afatgjatë ka qenë e pakapshme në rajon.

Me një autobus të vogël, të gjithë së bashku duke dëgjuar histori për Kosovën, grupi ka vizituar Mitrovicën e Veriut, Gazimestanin, Graçanicën, Prishtinën dhe Fushë Kosovën.

“Unë prisja të gjeja një vend mjaft të varfër në disavantazh dhe kur erdha në Prishtinë pas errësirës dhe kishte drita neoni të ndezura, ishte si një qytet në mesperëndimin amerikan. Është bërë shumë më shumë përparim që nga ditët e Jugosllavisë”, tha Richenberg në një intervistë për Prishtina Insight gjatë vizitës së tij në organizatën Idea Partnership në Fushë Kosovë.

Duke qenë i angazhuar në çështje politike gjatë gjithë jetës së tij, pensionisti theksoi se në fund të fundit nëse i gjithë rajoni mund të anëtarësohej në BE kufijtë do të bëheshin të parëndësishëm, të drejtat e pakicave mund të mbroheshin dhe perspektivat për njerëzit do të përmirësoheshin shumë.

“Epo, unë jam mjaft optimist për të ardhmen e Kosovës, por dëshiroj që njerëzit këtu, si kudo në Ballkan, t’u kthejnë shpinën populistëve dhe atyre që duan të krijojnë konflikte për çështje të parëndësishme”, shtoi ai. .

Ai ka udhëtuar me Political Tours në disa turne duke përfshirë në SHBA, Afrikën e Jugut, Korenë e Jugut, shtetet e Baltikut, Irlandën e Veriut, Itali dhe Hungari.

Si e gjeti vizita politike Kosovën?

Gjatë datave të planifikuara për të udhëtuar në Kosovë, situata politike nuk ishte aq e qetë, gjë që i interesoi shumë vizitorëve të kuptojnë se çfarë po ndodh aktualisht në pjesën veriore të vendit.

Një nga vizitat i çoi vizitorët edhe në Mitrovicën e Veriut për të vëzhguar nga afër situatën etnike.

Përveç kësaj, gjatë një vizite ditore, ata treguan një interesim të madh për gjendjen e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian në Kosovë, pasojat e luftës, martesat e hershme, përleshjet ndëretnike ndërmjet shqiptarëve të Kosovës dhe serbëve etnikë, madje edhe interesin për linjat e trenit.

“Njerëzit që vijnë në vizitat tona janë të interesuar për politikën dhe lexojnë gazeta serioze, dhe ne u ofrojmë një mundësi që ta shohin vetë situatën”, tha themeluesi i kompanisë Political Tours, Nicholas Wood në një intervistë për Prishtina Insight.

Political Tours organizon vizita studimore ekonomike dhe politike në mbi 30 vende. Qëllimi i kompanisë është t’u ofrojë udhëtarëve një mundësi për të mësuar rreth çështjeve aktuale.

Ai shprehu habinë që shumë nga problemet në rajon nuk janë zgjidhur.

“Është e habitshme që Mitrovica mbetet e ndarë në të njëjtën mënyrë si 20 vjet më parë. Në të vërtetë, i gjithë rajoni duhet të lëvizë shumë më shpejt drejt anëtarësimit në BE…”, shtoi Wood.

Wood, i cili më parë kishte punuar si gazetar për New York Times, BBC, The Guardian, The Observer, The Washington Post dhe CBS, themeloi kompaninë turistike në vitin 2011. Ai mbuloi krizën e refugjatëve në Shqipëri dhe Maqedoni të Veriut në 1999 dhe konfliktin në Maqedoni të Veriut në vitin 2001.

Wood tha se përmes këtyre vizitave, ata synojnë të kuptojnë ndryshimet shoqërore që kanë ndodhur gjatë dhe pas luftës, të identifikojnë problemet e mbetura dhe të njohin sfidat kryesore. Ata ndërveprojnë me komunitete të ndryshme, zyrtarë qeveritarë, politikanë të opozitës, si dhe individ nga komunitete specifike dhe pakicë.

Kurioziteti për të drejtat e pakicave në Kosovë

Gazetarja australiane Sandra Hall më parë kishte lexuar dhe dëgjuar për Kosovën vetëm përmes mediave. Mirëpo, tani që e ka parë vetë, thotë se po zbulon shumë gjëra që nuk i dinte më parë dhe është kurioze të mësojë edhe më shumë.

“Tani po fillojmë të shohim se për çfarë është lufta dhe pse pavarësia është kaq e rëndësishme për Kosovën…, me njerëzit që flasin me ne dhe vetëm për aspiratat që kanë ata”, tha ajo në një intervistë për Prishtina Insight.

Ajo që i ka bërë më shumë përshtypje janë tensionet mes etnive dhe të drejtave të komuniteve jo-shumicë. Ndërsa gjatë rrugës për në Fushë Kosovë, këshilltarja e kryeministrit për çështjet e komunitetit, Elizabeth Gowing, ndau histori për komunitetet rom, ashkali dhe egjiptian, Hall dëgjoi me kureshtje të madhe, duke tërhequr paralele me njerëzit indigjenë në Australi.

“Dua të them, në shtëpinë time në Australi për momentin është shumë e zëshme që është t’u japësh një zë indigjenëve në Parlament. Jo për ta bërë atë një lloj pjesë të një sistemi parlamentar, por për të dhënë këshilla nga indigjenët njerëzit janë pjesë e rëndësishme e çdo vendimi të marrë për mirëqenien ose të ardhmen e tyre. Pra, e dini, ka paralele në çdo vend”, shtoi Hall.

Për dy ditë, ajo thotë se mësoi për historinë e komunitetit rom në Kosovë, çfarë ndodhi në Kosovë, si u rivendos qeveria dhe si u zhvillua procesi i rindërtimit. Ajo përmendi, “dhe të gjitha ato gjëra për të cilat nuk kisha asnjë ide”.

Hall është një gazetare që ka shkruar për gazetën australiane, të përjavshmen e lajmeve The Bulletin dhe The Sydney Morning Herald. Ajo është gjithashtu një kritike filmi për Fairfax Media. Ajo është autore e disa librave, duke përfshirë dy romane, një histori të industrisë televizive në Australi dhe një biografi të quajtur “Tabloid Man”.

Në kuadër të Political Tours, ajo ka vizituar Turqinë, Izraelin, Bregun Perëndimor, Iranin, si dhe ka mbuluar Zgjedhjet në SHBA në 2016 dhe zgjedhjet afatmesme të SHBA në 2022.

Nga ana tjetër, Dylan Thwaites, një sipërmarrës në pension nga veriu në Mbretërisë së Bashkuar tha se është shumë mirë, por shumë sfiduese kur ka komunitete jo-shumicë.

“Këtu ekziston rreziku, apo jo, se ka pasur një luftë të nxehtë më parë. Unë nuk mendoj se do të ketë një luftë të nxehtë këtu”, tha ai për Prishtina Insight derisa ishte duke luajtur me top me fëmijët nga komuniteti rom, ashkali dhe egjiptian në Fushë Kosovë.

Pasi kishte vizituar Mitrovicën Veriore një ditë më parë, ai tha se e kishte imagjinuar ndryshe ndarjen e qytetit, por “të gjithë ishin ulur nëpër kafene me fëmijët, duke shijuar diellin njësoj”.

Thwaites i ka kaluar dhjetë vitet e fundit duke udhëtuar dhe konsultuar për kauzat që ai mbështet. Nëpërmjet turneve politike, ai ka vizituar Afrikën e Jugut, Korenë e Veriut, Iranin, Izraelin, Palestinën dhe Libanin.

Ndërkohë, Diane Cook, drejtoresha e Vitol Services Ltd, një degë në Mbretërinë e Bashkuar në kuadër të Vitol, një grup global i shërbimeve të energjisë, është shprehur se situata në Kosovë nuk mund të krahasohet as me Bosnjën.

Cook në një intervistë për Prishtina Insight shprehu dëshpërimin e saj duke pyetur se pse duhet të ketë probleme mes etnive dhe racave të ndryshme nëpër botë, duke përmendur si shembull situatën mes Kosovës dhe Serbisë.

“Epo, unë ndoqa luftën dhe shpërbërjen e Jugosllavisë… Kështu që e njihja Kosovën ku ishte. E dija se ishte kryesisht shqiptare”, tha Diane, e cila më parë ka punuar për Qeverinë e Mbretërisë së Bashkuar dhe ka ekspertizë në tatimet.

Gjersa vizitoi Manastirin e Graçanicës tha se në botë kemi shumë probleme të rëndësishme si ndryshimet klimatike dhe njerëzit nuk duhet të shqetësohen për çështjet etnike, por për problemet që kërcënojnë të ardhmen e njerëzimit.

Cook udhëtoi në turneun e parë grupor të Turne Politike në Turqi dhe më pas vizitoi Italinë dhe Afrikën e Jugut.

“Tani që jam këtu, e shoh se Kosova është e shkëlqyeshme”, përfundoi Cook.

Ky artikull fillimisht është publikuar në Prishtina Insight.