Pushtetin në Prishtinë, opozitën në Tiranë

Përfshirja në garën zgjedhore në Shqipëri, ku kryeministri i Kosovës bëhet opozitar i kryeministrit të Shqipërisë po reflekton edhe në përçarje të mëtejme mes Kosovës dhe Shqipërisë.

Pasi javën e kaluar i vendosën masat kufizuese për parandalimin e përhapjes së virusit, zyrtarët e qeverisë dhe deputetë të Lëvizjes Vetëvendosje ia mësynë Shqipërisë për fundjavë.

Thuajse të gjithë publikuan fotografi në media sociale në përkrahje të tre kandidatëve të pavarur për deputetë që marrin pjesë në zgjedhjet parlamentare në Shqipëri. Edhe pse zyrtarisht si të pavarur, tre kandidatët në qarqe të ndryshme zgjedhore kanë mbështetjen e Lëvizjes Vetëvendosje. Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, menjëherë pas zgjedhjeve parlamentare në Kosovë më 14 shkurt, doli në fushatë zgjedhore në Shqipëri duke kërkuar vota për kandidatët për deputetë. Këtë fundjavë, muri i llogarisë zyrtare të kryeministrit Kurti u mbushë me postime në përkrahje të kandidatëve për deputetë në Shqipëri.

Përveç si opozitar në zgjedhjet e Shqipërisë, Albin Kurti disa herë ka marr qëndrim edhe sa i përket politikave zyrtare në Shqipëri. Kurti i doli në përkrahje protestuesve kundër rrënimit të teatrit kombëtar në Tiranë, gjersa aktivistë të Vetëvendosjes merrnin pjesë aktive në protesta. Para ca ditësh, Albin Kurti bëri thirrje për mbrojtjen e Lumit Vjosa në Shqipëri, gjersa në këtë fundjavë dy deputetët e Kuvendit të Kosovës nga radhët e Lëvizjes Vetëvendosje iu bashkuan protestave në Lezhë kundër ndërtimit të hidrocentraleve.

Krejt kjo po ndodhë në kohën kur vendi është në fazën më kritike sa i përket menaxhimit të pandemisë, si dhe kur qeveria nuk ka prezantuar asnjë plan qeverisës. Kosova ka shkallën më të ulët në rajon sa i përket vaksinimit të popullsisë. Falë programit COVAX, deri më tani kanë mbërritur 24 mijë doza të vaksinave, të mjaftueshme vetëm për vaksinimin e personelit mjekësor dhe një pjesë të qytetarëve të moshuar dhe me sëmundje kronike.

Enda pa arritur vaksinat e para, Shqipëria ka vaksinuar 500 mjekë kosovarë në Kukës me vaksinën AstraZeneka dhe Shqipëria ishte e gatshme të marrë përsipër edhe vaksinimin e mësimdhënësve. Ditë më parë kryeministri Edi Rama në fushatë bëri të ditur se ka marr një mesazh nga kryeministri Kurti, ku i kërkohej ndihma në vaksinimin e mësimdhënësve. Por, Qeveria e Kosovës u tërhoq dhe refuzoi vaksinimin për mësimdhënësit, me arsyetimin se Shqipëria kishte vënë në dispozicion vetëm vaksinat kineze.

Por, ky arsyetim i kryeministrit Kurti nuk u duk i besueshëm. Kina zë vendin e katërt sa i përket importeve që ka Kosova me vendet tjera, duke importuar rreth 30o milionë euro në vit, prej barnave e deri tek lodrat e fëmijëve. Më shumë se refuzim ndaj vaksinës kineze, kjo u pa si refuzim ndaj kryeministrit Edi Rama. Nëse kryeministri i Kosovës do të pranonte vaksinat e kryeministrit të Shqipërisë, atëherë fushata opozitare e kandidatëve që ai mbështet në Shqipëri do të zbehej dukshëm. Nuk mundesh edhe t’i kërkosh ndihmë kryeministrit të Shqipërisë edhe të bësh suksesshëm opozitarizëm.

Shqipëria zë vendin e 65 në botë sa i përket shkallës së vaksinimit të popullsisë, me 257 mijë qytetarë të vaksinuar apo 9 doza të administruara për 100 banorë. Në anën tjetër, Kosova ka vaksinuar në total më pak se 10 mijë qytetarë.

Gjersa kryeministri Kurti dhe partia e tij janë pjesë aktive e fushatës zgjedhore në Shqipëri, qeveria e Kosovës ende nuk ka një plan qeverisës. Kanë kaluar dy muaj nga zgjedhjet parlamentare dhe tri javë nga fillimi i mandatit qeverisës dhe ne ende nuk e dimë se si do të përkthehet programi zgjedhorë në plan qeverisës katër vjeçar. Për më tepër, nuk është bërë asnjëherë e ditur se cilat janë përpjekjet e qeverisë për sigurimin e vaksinave, a do të vazhdohen masat kufizuese edhe pas 18 prillit, si do të përkrahen bizneset e prekura nga masat kufizuese.

Por, edhe sikur Kosova të mos kishte asnjë problem sa i përket menaxhimit të pandemisë, sikur të siguroheshin vaksinat për të gjithë qytetarët dhe sikur të kishim një plan të detajuar qeverisës, prapë se prapë pjesëmarrja aktive në zgjedhje në Shqipëri do të ishte gabim për secilën qeveri dhe parti të Kosovës.

Kosova dhe Shqipëria janë partner natyral. Unë i takoj atij grupit të njerëzve që për shumë vite kam avokuar për bashkëpunim dhe integrim më të madh në mes të dy vendeve. Por, metoda të cilën ka zgjedhur kryeministri i Kosovës Albin Kurti në relacion me Shqipërinë nuk ka të bëj fare me thellim të bashkëpunimi, por me përçarje.

Kryeministri i Kosovës duhet ta trajtoj si homolog kryeministrin e Shqipërisë, e jo si kundërshtar politik. Tani e shumë vite kryeministrat e Kosovës vizitën e parë zyrtare jashtë vendit e bëjnë në Tiranë. Ashtu ka vepruar edhe Albin Kurti kur u zgjodh kryeministër për herë të parë në shkurt të vitit 2020, ku brenda javës u prit zyrtarisht në Tiranë. Mirëpo e njëjta nuk ndodhi edhe në mars të këtij viti kur Albin Kurti u rizgjodh kryeministër. Pas zgjedhjeve të 14 shkurtit 2021 Albin Kurti ka vizituar Shqipërinë, por si përkrahës i kandidatëve opozitarë, e jo në kapacitet zyrtar.

Përfshirja e kryeministrit të Kosovës në zgjedhjet parlamentare në Shqipëri mund të irritoj shumë qytetarë shqiptarë, ashtu siç irritoheshin qytetarët e Kosovës kur kryeministri i Shqipërisë fliste në emër të Kosovës.

Opozitarizmi partiak në Shqipëri nga kryeministri i Kosovës vë në rrezik edhe zbatimin e marrëveshjeve të arritura mes dy vendeve. Që nga viti 2000 në mes të Kosovës dhe Shqipërisë janë nënshkruar 66 marrëveshje. Nënshkrimi i marrëveshjeve është intensifikuar nga viti 2014, kur qeveritë e të dy vendeve filluan mbajtjen e mbledhjeve të përbashkëta, të cilat u përsëritën çdo vit. Shumica e këtyre marrëveshjeve kanë mbetur vetëm në letër, por zbatimi i këtyre 66 marrëveshjeve do të afronte shumë më shumë të dy vendet.

Kryeministri Kurti dhe Lëvizja Vetëvendosje duhet të fokusohen në menaxhimin e pandemisë në Kosovë, sigurimin e vaksinave, rimëkëmbjen e ekonomisë, hartimin e planit qeverisës, së bashku me agjendën legjislative dhe agjendën e dokumenteve strategjike.

Pas zgjedhjeve parlamentare të 25 prillit në Shqipëri, qeveritë e të dy vendeve duhet të rifreskojnë grupet punuese për zbatimin e dhjetëra marrëveshjeve të arritura mes dy vendeve, si dhe të bashkëpunojnë më ngushtë në sigurimin e vaksinave për vaksinimin e popullsisë në të dy vendet.

Agron Demi është Analist Politikash në Institutin për Hulumtime të Avancuara, GAP, dhe kolumnist i rregullt i Prishtina Insight.

Opinionet e shprehura në pjesën e opinioneve janë vetëm të autorëve dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e BIRN.