Meloni 'gati ta thyejë tabunë' dhe të bëhet kryeministrja e parë grua e Italisë

Udhëheqësja e ekstremit të djathtë të Italisë, Giorgia Meloni thotë se do të ishte “e nderuar ta thyente tabunë” dhe të bëhej kryeministrja e parë grua e vendit.

Sondazhet e opinionit parashikojnë se partia e saj ‘Brothers of Italy’(Vëllezërit e Italisë) do të marrë pjesën më të madhe të votave në zgjedhjet e përgjithshme të parakohshme që pritet të mbahen të dielën.

Kjo parti kryeson një bllok të krahut të djathtë – i cili përfshin gjithashtu partitë e Matteo Salvinit dhe Silvio Berlusconit – bllok ky që është favorit për të triumfuar.

Kjo do të thotë se Italia, e cila ka qenë dëshmitare e 67 qeverive që vijnë dhe ikin që nga Lufta e Dytë Botërore, mund të udhëhiqet nga një grua për herë të parë në historinë e saj.

“Me siguri do të ishte një hap përpara” – tha Meloni në një deklaratë për Euronews.

“E përkufizova si thyerje të “tavanit të xhamit” që ekziston ende në shumë vende perëndimore, jo vetëm në Itali, duke i penguar gratë të arrijnë role të rëndësishme publike në shoqëri.

“Do të ishte një nder për mua të isha i pari që do ta thyeja këtë tabu në vendin tim” – tha ajo.

Kundërshtar i Melonit, Salvinit dhe Berlusconit është koalicioni i krahut të majtë, i dominuar nga Partia Demokratike (PD) dhe një pjesë e vogël e partive të tjera më të vogla. E udhëhequr nga ish-kryeministri Enrico Letta, PD ka një qëndrim gjerësisht të moderuar, pro-evropian dhe kundërshton ashpër Putinin dhe luftën në Ukrainë.

Duke e shmangur binarin politik majtas-djathtas është ‘Lëvizja Pesë Yje’ (Movimento 5 Stelle; M5S), e cila kandidon edhe një herë si një parti e pavarur. Ish-kryeministri, Giuseppe Conte, është lideri i saj.

Kush është Giorgia Meloni?

E rritur kryesisht nga nëna e saj – mungesa e një figure të fortë babai i ka informuar pikëpamjet e saj për refuzimin e prindërimit të të njëjtit seks – Meloni është një romake e lindur dhe edukuar.

Një konservatore kombëtare thellësisht e përkushtuar që nga rinia e saj, Meloni u rrit në Garbatella të Romës, një lagje e tensionuar, e klasës punëtore me një traditë të fortë të krahut të majtë.

Në vitin 1992, Meloni me fytyrë të freskët iu bashkua Lëvizjes Socialiste Italiane tashmë të zhdukur (Movimento Sociale Italiano, MSI) në moshën e re 15-vjeçare dhe, pas vitesh aktivizmi plot pasion, krijoi një hapësirë për vete në arenën politike italiane.

Në vitin 2013, ‘Brothers of Italy’ – trashëgimtari indirekt i MSI-së – u themelua si një parti dhe Meloni shpejt u ngjit në radhët e saj për t’u bërë presidentja e saj, duke e marrë atë nga të qenit një forcë e vogël e shtypur mes partive më të mëdha të koalicionit të krahut të djathtë, në forcën më të madhe të bllokut.

Një koment i zakonshëm për të është se, si lidere e një partie dikur të vogël politike, ajo është e papërvojë.

“Shumë prej nesh [në Brothers of Italy] kanë shërbyer tashmë në qeveri; Unë isha ministrja më e re në historinë e Republikës Italiane kur shërbeva në qeverinë e fundit të qendrës së djathtë”, tha ajo për Euroneës, duke treguar rolin e saj si ministre e rinisë në kabinetin e Berlusconit nga viti 2008 deri në 2011.

“Ne kemi një klasë sunduese me përvojë dhe të besueshme” – shtoi ajo.

Kritikët e Melonit e akuzojnë gjithashtu partinë e saj se strehon apologjetë fashistë, një pretendim që ajo e mohon.

Historiani dhe eksperti kryesor i politikës fashiste, profesor Andrea Mammone nga La Sapienza, e përshkroi partinë e saj si një “në përputhje me traditën neofashiste”.

Së fundmi, ‘Vëllezërit e Italisë’ e pezulluan një kandidat sicilian për komentet në mediat sociale që ai kishte bërë duke e lavdëruar liderin nazist Adolf Hitler.

“[E jona] është partia e konservatorëve italianë” – tha ajo. “Ne jemi një krah modern i djathtë qeveritar, i cili sot në Itali qeveris 15 nga 20 rajone dhe qindra bashki”.

“Unë jam gjithashtu udhëheqësja e Partisë Konservatore Evropiane (ECR), së cilës i përkasin edhe kryeministrat e Polonisë dhe Republikës Çeke dhe që ka lidhje të ngushta me konservatorët britanikë, republikanët amerikanë dhe Likud izraelit” – shtoi ajo.

Politikat e Melonit janë përzierje e politikae të identitetit të patriotizmit të informuar fetarisht me politikat ekonomike të supozuara miqësore për biznesin që shpresojnë t’i japin jetë ekonomisë së Italisë.

Meloni gjithashtu rreshtohet kundër disa prej kërcënimeve që ajo i percepton si kërcënues për qytetërimin perëndimor, duke filluar nga ato të “lobeve LGBT” dhe “ideologjisë gjinore” – ekzistencën e së cilës kritikët e saj e kundërshtojnë rrënjësisht – dhe islamizmit radikal.

Letta dhe PD, rivali kryesor zgjedhor i Melonit, thonë se janë të përkushtuar për martesë të barabartë dhe një ligj kundër urrejtjes homofobike.

Edhe deputetja e PD, Lia Quartapelle, e vuri në pikëpyetje angazhimin e Melonit për të drejtat e grave.

“Në 30 faqet e manifestit të saj, fjala “grua” përdoret pesë herë dhe lidhet gjithmonë me […] një dobësi, një gjendje brishtësie.

“Unë kurrë nuk e kam parë atë të luftojë ose të ketë energji për ndonjë nga këto çështje në të kaluarën.”

Ku qëndron Meloni në Evropë?

Meloni dhe kolegu i saj i koalicionit, Salvini i ‘Aleancës së Veriut’, shpesh portretizohen si rebelë të Evropës.

Ata kanë qenë kritikë ndaj euros; i kanë përkrahur konservatorët pro-Brexit të Mbretërisë së Bashkuar; janë rreshtuar kundër “burokratëve të Brukselit”; dhe i kanë mbështetur politikat e imigracionit, duke përfshirë së fundmi një “bllokim” detar në Detin Mesdhe, të cilat bien ndesh me qëndrimin e BE-së për këtë çështje.

Liderja e qendrës së majtë që kandidon kundër saj, Letta e Partisë Demokratike, ka deklaruar se Meloni ishte pjesë e “përpjekjes së parë të vërtetë për ta shpërbërë BE-në”, siç raportohet nga La Repubblica të enjten.

A është Giorgia Meloni a Euroskeptike?

“Kam lexuar ekspertë që përpiqen të më përcaktojnë në shumë mënyra,” tha ajo. “Ata vështirë se më pranojnë ta përcaktoj veten dhe partinë time.”

Duke e favorizuar termin “Eurorealist” – të cilin konservatorët evropianë priren ta përdorin – ajo mbron parimin e integrimit evropian, por jo në zbatimin e tij pa dallim.

“Ne nuk e njohim veten në logjikën e ‘më shumë Evropë’ me çdo kusht dhe për çdo çështje,” tha Meloni. “Kjo deri më tani ka gjeneruar më shumë centralizëm, më shumë burokraci dhe më pak subsidiaritet, që në vend të kësaj është një parim themelor i BE-së që ne duam ta respektojmë.”

Euroskepticizmi është në vetvete një term i diskutueshëm: ndërsa është pranuar gjerësisht nga shkencëtarët politikë, disa historianë e shohin atë si krijimin e një binari ahistorik dhe artificial midis mbështetësve dhe kundërshtarëve të integrimit evropian.

Disa preferojnë të flasin për “modele” të ndryshme të evropianizmit, të cilat herë pas here bien ndesh me atë të paraqitur nga BE-ja.

Meloni nuk pretendon ta “kundërshtojë” Evropën, por përkundrazi ajo përshkruan një model integrimi që mund ose nuk mund të pranohet mirë në Bruksel.

“Nëse do të kishim një BE më shumë si ajo që imagjinojmë, do ta kishim zhvilluar një politikë më efektive mbrojtëse, do të kishim investuar në sigurinë e energjisë dhe do të kishim mbajtur zinxhirë të shkurtër vlerash për ta shmangur mbështetjen në vendet e treta – shpesh të pabesueshme – për gazin, lëndët e para, mallrat, patatet e skuqura dhe mallra të tjera, “tha ajo.

A mund ta përfaqësojë kështu vizioni i Melonit për integrimin një model të “Evropës së kombeve”, një model që është propaganduar nga e djathta e Evropës që nga vitet 1950 dhe 60?

“Ajo që ne duam është një Evropë më e fortë dhe më e ekuilibruar”, shtoi ajo.

Putin do të ishte i lumtur nëse Meloni i fiton zgjedhjet në Itali, thotë Letta

Pavarësisht nëse Meloni mund të konsiderohet një “euroskeptike” apo jo, pyetja që ende kërkon përgjigje është nëse ajo ta vendosë vizionin e saj për Evropën në kundërshtim me Brukselin? Dhe çfarë vendi do të ketë Italia brenda Bashkimit nëse ajo i merr frenat e qeverisë italiane në dorë?

Kryeministri në largim – Mario Draghi – shihet si një favorit i BE-së, vizionet e të cilit janë përputhur ngushtë me ato të Brukselit dhe politikat e të cilit çuan në nominimin e Italisë si “Vendi i Vitit” nga The Economist.

Kjo marrëdhënie ka të ngjarë të vazhdojë nëse Letta bëhet kryeministri i ardhshëm i Italisë. Ai e sheh Evropën si “zgjidhje”.

“Ata që thonë se Evropa është problemi, thjesht duan të shkatërrojnë dhe të kërkojnë kokë turku,” tha Letta, i cili këmbëngul se aleanca e tij ende mund t’i fitojë zgjedhjet.

“Në vend të kësaj, këtu duhet të gjenden zgjidhje dhe duke filluar nga çështja themelore e energjisë, duhet të gjenden zgjidhje.

“Nëse do të mund të fitonim të dielën, demokracitë do të ishin të lumtura,” shtoi ai. “Nëse e djathta do të fitonte të dielën e ardhshme, i pari që do të ishte i lumtur do të ishte Putini”.

Meloni ka një pikëpamje tjetër për Brukselin. Për shembull, ajo e kundërshton Planin e Rezistencës dhe Rimëkëmbjes së Draghit – i cili do ta injektonte ekonominë italiane të mavijosur me 190 miliardë euro fonde të BE-së.

“Ne duam ta mbrojmë interesin kombëtar të Italisë pa përçarje, por me të njëjtën vendosmëri me të cilën gjermanët dhe francezët mbrojnë të tyren,” vëren Meloni.

Për çështjen e krizës energjetike, Meloni bën thirrje për solidaritet në mbarë Evropën, por gjithashtu e sheh si të natyrshme që shtetet kombëtare t’i mbrojnë interesat e tyre.

Ajo gjithashtu ka besim në ekonominë e Italisë dhe mënyrën se si ajo mund të lundrojë në rrugën e saj për të dalë nga kriza e post-COVID-19.

“Ne kemi një borxh publik të lartë, është e vërtetë, por është plotësisht i qëndrueshëm falë fuqisë së ekonomisë sonë,” vuri në dukje ajo.

Disa komentues kanë frikë se propozimet për shpenzimet publike dhe qëndrimi i supozuar rrahagjoksë ndaj institucionit të Brukselit mund ta largojnë Italinë nga partnerët e saj. Megjithatë, të tjerë mendojnë se qeverisja nga ana e saj nuk do të shkaktonte domosdoshmërisht një çarje gjigante dhe se politika e jashtme e Italisë, veçanërisht ndaj Rusisë, do të mbetej kryesisht e padëmtuar.

Ndërkohë që disponimi mes disave në Bruksel mund të jetë pesimist dhe skeptik, Meloni mbetet optimiste se ajo mund ta bëjë Italinë një lider dhe lojtar të fortë në skenën politike evropiane.

“Ne duam ta rikthejmë Italinë në rolin e saj të merituar në këtë Evropë”, tha ajo. “Ne jemi ndër kombet themelues, ekonomia e tretë më e madhe dhe industria e dytë prodhuese në Evropë, ne kemi qenë gjithmonë kontribues neto në buxhetin e BE-së, mbajmë rekordin e treguesve gjeografikë të ushqimit, vendndodhjeve të UNESCO-s dhe shumë gjëra të tjera.

Zgjedhjet e përgjithshme në Itali do të mbahen këtë të diel, me 25 shtator 2022./Euronews