Lufta e Vladimir Putinit po dështon. Perëndimi duhet ta ndihmojë atë që të dështojë edhe më shpejt

Një nga shumë justifikimet që Vladimir Putin i ka dhënë për pushtimin e vendit fqinj është se Ukraina dhe Rusia janë “një komb”, i cili duhet të bashkohet nën sundimin e tij të mirë. “A mendon ende kështu?”, ka pyetur presidenti i Ukrainës, ndërkohë që trupat e tij kanë fshirë mijëra pushtues rusë nga provinca e Kharkivit këtë javë.

Sarkazma triumfuese e Volodymyr Zelensky ishte e justifikuar. Kundërofensiva e Kharkivit, e cila filloi më 5 shtator, shënon përmbysjen më dramatike ruse që kur Putin i braktisi përpjekjet e tij për ta pushtuar Kievin, kryeqytetin ukrainas, në fund të marsit, shkruan The Economist.

Rëndësia e tij nuk është vetëm çlirimi i 6000 kilometrave katrorë territor brenda pak ditësh – më shumë se sa kishte fituar Rusia në pesë muajt e mëparshëm. Nuk është as konfiskimi nga Ukraina i tankseve, armëve dhe kutive me municione që ushtarët rusë lanë pas ndërkohë që iknin në mënyrë të çrregullt.

Ukraina gjithashtu i ka rimarrë dy qendra transporti, Izyumin dhe Kupyanskin, të cilat Rusisë i duhen nëse dëshiron ta përfundojë pushtimin e rajonit të Donbasit dhe ta integrojë atë në Rusi.

Planet e Putinit për të organizuar “referendume” të rreme për aneksimin e pjesëve të pushtuara të Ukrainës jugore dhe lindore tani kanë mbetur pezull, ndërsa Ukraina po vazhdon me kundërsulme në të dyja zonat. Parashikimet në luftë janë gjithmonë të rrezikshme, por batica duket se ka ndryshuar. Pushtimi i Rusisë kudo mbahet nën kontroll dhe Ukraina po e kthen gradual – dhe ndonjëherë në mënyrë të befasishme – atë.

Progresi në fushën e betejës së Ukrainës mbështetet në dy shtylla; në fuqinë materiale dhe fuqinë e burrave. Sa i përket pajisjeve ushtarake, ai ka një avantazh gjithnjë në rritje.

Amerika dhe shtetet e tjera mike i kanë dërguar raketa me rreze dhe saktësi të mjaftueshme për të ndryshuar kushtet e angazhimit. Ukraina mund të shohë dhe të godasë me siguri deponitë e municioneve të armikut, qendrat e komandës dhe nyjet logjistike shumë prapa vijave të frontit; Rusia nuk mundet. Epërsia e supozuar ajrore e Rusisë është shtypur nga mbrojtja ajrore mobile. Dhe, ndërkohë që Rusia po i mbaron rezervat e saj të armëve, ato të Ukrainës po rriten edhe më të shumë dhe po bëhen edhe më të fuqishme, pasi pajisjet superiore të NATO-s po e zëvendësojnë kompletin e vjetër të Paktit të Varshavës.

Avantazhi i fuqisë punëtore të Ukrainës po rritet gjithashtu. Forca fillestare pushtuese e Putinit prej 200,000 vetash nuk ishte kurrë aq e madhe sa për tëa pushtuar Ukrainën. Humbjet e Rusisë kanë qenë të tmerrshme; sipas një vlerësimi 70,000-80,000 ushtarë të saj janë vrarë ose plagosur. Pavarësisht bastisjes së burgjeve dhe ofrimit të shpërblimeve të mëdha, Putini po përpiqet t’i zëvendësojë ato.

Sa për krahasim, Ukraina e ka të gjithë popullsinë e saj të rritur meshkuj për t’u mobilizuar për luftë. Morali i tyre është shumë i lartë dhe, pjesërisht falë NATO-s, ata janë të pajisur mirë dhe gjithnjë e më shumë të trajnuar mirë. Ata do të fitojnë besim vetëm kur Rusia fillon e lëkundet. Ata po luftojnë për shtëpitë dhe bashkëqytetarët e tyre.

Trupat ruse po luftojnë për një kovë gënjeshtrash: se Ukraina drejtohet nga “nazistët”, se ajo përbën një kërcënim për Rusinë dhe se njerëzit e saj duan të “çlirohen” nga Rusia. Putini në teori mund ta urdhërojë një mobilizim të përgjithshëm dhe t’i dërgojë me forcë shumë më tepër të rinj rusë në betejë; por ai e di se kjo do të ishte jashtëzakonisht e papëlqyeshme, prandaj nuk e ka bërë ende. Edhe nëse do ta bënte, do të duheshin shumë muaj për të rekrutuar, trajnuar, pajisur dhe vendosur përforcimet ngurruese dhe të tmerruara.

Fitorja për Ukrainën nuk është ende e sigurt, por shtegu tashmë është i dukshëm. Dëbimi i Rusisë tërësisht nga Ukraina do të jetë i vështirë. Nënkupton dëbimin jashtë territorit ku është shumë më mirë i gërmuar dhe i organizuar sesa në Kharkiv. Një kolaps i përgjithshëm i forcave ruse nuk mund të përjashtohet, por është i pamundur.

Prandaj, Perëndimi duhet ta përforcojë suksesin. Ukraina ka treguar se mund të përdorë armë perëndimore për ta rimarrë territorin e saj; Perëndimi duhet të dërgojë armët më të mira, siç janë municionet Atacms me rreze më të gjatë veprimi për lansuesit e Himars, të cilët kanë rezultuar kaq efektivë, të cilat më parë hezitonte t’i furnizonte. Për ta shmangur përshkallëzimin, armët e avancuara të NATO-s nuk duhet të gjuhen në Rusi; Ukraina me siguri do të pajtohet në vend që ta tjetërsojë furnizuesin e saj të armëve. Ajo gjithashtu do të ketë nevojë për një fluks të besueshëm të municioneve për ofensivat e ardhshme dhe mjete të blinduara për t’i lëvizur forcat shpejt. Perëndimi duhet gjithashtu të marrë parasysh se çfarë mund t’i duhet Ukrainës vitin e ardhshëm – dhe ta zgjerojë në masë të madhe shkallën e trajnimit për trupat ukrainase jashtë vendit.

Momenti në luftë mund të jetë i vetëqëndrueshëm. Nëse ukrainasit në qytetet e pushtuara besojnë se pushtuesit janë aty për të qëndruar, disa mund të pranojnë përfundimisht apo edhe të bashkëpunojnë. Nëse ata mendojnë se rusët do të largohen pas disa muajsh, ata kanë nxitjen e kundërt: rezistentët do të presin të jenë në anën fituese; bashkëpunëtorët, të mbyllen. Pra, sa më shumë tokë të vjedhur të humbasë Rusia, aq më e vështirë do ta ketë të mbajë pjesën tjetër.

Aq më tepër arsyeja që Evropa t’i rezistojë shantazhit energjetik të Putinit. Që kur ai ndërpreu furnizimet me gaz rus, qeveritë evropiane janë zotuar të gërmojnë thellë për ta parandaluar ngrirjen e qytetarëve të tyre këtë dimër, edhe pse ata po e kërkojnë botën për furnizime alternative me energji. Mund të grindesh për çëshetje politikë\e, por gjëja kryesore është ta ruash solidaritetin pavarësisht dhimbjes.

Ndërkohë, Putini po i vuan të çarat e para në atmosferën e tij të pamposhtur të kultivuar me kujdes. Ai e ka ngulfatur shumicën e mospajtimeve, megjithatë shqetësimi po transmetohet. Zërat e ashpër po e kritikojnë zhvillimin e luftës. Ramzan Kadyrov, kryekomandanti i frikshëm çeçen, njerëzit e të cilit i kanë luftuar dhe terrorizuar ukrainasit, e ka quajtur situatën në terren “të habitshme”. Një nacionalist në televizionin rus sugjeroi me takt se Putini ishte këshilluar keq. Disa politikanë të guximshëm vendas në Moskë dhe Shën Petersburg kanë bërë thirrje që Shefi i Kremlinit të japë dorëheqjen.

Iluzionet e një të moshuari

Ekonomia e Rusisë i ka përballuar sanksionet më mirë se sa pritej, por ngadalë ka nisur me ngecje dhe çmimet e energjisë që ishin përfituese për Rusinë tashmë kanë nisur së pësuari rënie. Perëndimi duhet të përpiqet ta fusë një pykë midis regjimit dhe popullit rus. Udhëheqësit perëndimorë duhet të nënvizojnë faktin se grindja e tyre është me Putinin, jo me subjektet e tij. Vendet perëndimore duhet t’i mirëpresin dezertorët rusë, veçanërisht ata më të arsimuarit. Rusëve që i shërbejnë regjimit, përkundrazi, duhet t’u mohohen vizat. Me fat, elita e Rusisë përfundimisht do të lodhet nga izolimi, pasi forcat e saj të sigurisë lodhen duke u futur në një luftë të pafitueshme nga një tiran me iluzionet e madhështisë historike. Rusia mund t’i japë fund këtij konflikti sa herë që të dojë. Por paqja nuk do të jetë sipas kushteve të parashikuara fillimisht nga Putini./The Economist

Përgatiti: Nuhi Shala