Daniel Serwer
Daniel Serwer: Kosova është në telashe
Dhomat e Specializuara të Kosovës (KSC) dhe Zyra e Prokurorit të Specializuar (SPO) të ngarkuar me sigurimin e përgjegjësisë për krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit, pas luftës së vitit 1999 NATO / Jugosllavi njoftuan sot se prokurori më 24 prill akuzoi Presidentin Thaçi dhe ish kryetarin e parlamentit Veseli, i cili tani është kryetar i partisë politike të cilën e themeloi Thaçi. Njoftimi përmban:
Aktakuza është vetëm një akuzë. Është thjeshtë rezultat i një hetimi të gjatë dhe reflekton përcaktimin e SPO-së, se ai mund të vërtetojë të gjitha akuzat përtej një dyshimi të arsyeshëm. Një gjyqtar i procedurës paraprake të KSC aktualisht po e rishqyrton aktakuzën për të vendosur nëse do të konfirmojë akuzat.
Thuhet se prokurori e ka parë të nevojshme që t’i bëjë publike akuzat për shkak të “përpjekjeve të Hashim Thaçit dhe Kadri Veselit për të penguar dhe minuar punën e KSC”.
Kjo gjë më befasoi. Së pari, sepse kam dyshuar se prova të mjaftueshme ekzistojnë edhe për të ngritur akuza, asnjëherë të dënuar me mend. Së dyti, sepse vjen vetëm disa ditë para se Prishtina dhe Beogradi supozohet të dërgojnë delegacione në Uashington për bisedime të sponsorizuara nga administrata Trump. SPO është një amerikan i emëruar nga Trump. Unë mendoj se dikush mund të ketë menduar që publikimi i kësaj aktakuze të fshehtë do të sillte presion ndaj Thaçit, por është e vështirë ta parafytyrosh atë vinte në DC në pritje të kësaj akuze.
Në parim, bisedimet mund të vazhdojnë gjithsesi, pasi që Gjykata Kushtetuese dhe Kuvendi i Kosovës kanë vendosur që përgjegjësia për ta i takon qeverisë së kryesuar nga Avdullah Hoti, e jo Presidentit. Mund të testojë nëse Kryeministri mund të ushtrojë një autoritet të pavarur, por domosdoshmërisht do ta vendosë atë në një rrezik të konsiderueshëm politik. Nëse paraqitet në Uashington, ai do të kritikohet në shtëpi dhe në një disavantazh të jashtëzakonshëm diplomatikisht.
Ky gjithashtu është një test për Thaçin dhe Veselin. Nëse konfirmohet nga një gjyqtar i KSC, ata të dy duhet të japin dorëheqjen nga pozicionet e tyre dhe të shkojnë në Hagë për ta mbrojtur veten, siç e ka bërë ish-kryeministri Haradinaj disa herë. Dorëheqjet e tyre do të sjellnin valë të mëdha në politikën e Kosovës. Kuvendi do të duhet të zëvendësojë Thaçin, që do të ishte një sfidë e madhe në vijim të aktakuzës. Zëvendësimi i kryetarit të një partie politike do të ishte shumë më pak i diskutueshëm, por gjithsesi pasues. A do ta respektojë PDK (Partia Demokratike e Kosovës) trashëgiminë e saj të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, apo të shkojë përtej saj për të zgjedhur dikë më pak të lidhur me rebelimin e armatosur kundër Serbisë?
Nëse Thaçi e Veseli nuk dorëhiqen, Kosova do të përballet me sfida tjera. As Evropa as Amerika nuk do të jenë të interesuara që të takohen apo t’i ndihmojnë politikanët nën akuzë. Rezultati do të jetë izolimi ndërkombëtar. Përgjigja politike brenda Kosovës mosbindja. Është vështirë të imagjinohet se diçka pozitive mundtë vijë nga ky lloj konfrontimi. Perspektiva për investime ndërkombëtare, bashkëpunimi me NATO, udhëtimi pa viza në BE dhe aspiratat tjera do të zbehen.
Beogradi natyrisht do të jetë i gëzuar nga aktakuza, edhe për shkak se ka kërkuar drejtësi për krimet kundër serbëve menjëherë pas luftës dhe për shkak se kjo do t’u japë serbëve një ngritje në çdo negociatë me Evropën dhe SHBA-të. Beogradi mund të provojë ta rihapë çështjen e kompromisit territorial me Kosovën, duke pretenduar se aktakuzat dëshmojnë që nuk duhet të pritet nga serbët që të jetojnë në një shtet të dominuar nga armiqtë kriminelë.
Për t’i shtuar plagët, mbështetësi më i madh i Kosovës në Kongresin Amerikan, kreu i Komitetit për Marrëdhënie Ndërkombëtare, Eliot Engell, pësoi humbje të rëndë dje në zgjedhjet e Partisë Demokratike në New York City. Ai do të flasë vet, por nuk do të befasohesha nëse Engel do të jepte dorëheqje para se ta lëshojë detyrën në janar. Pra aktakuza nuk është vetëm çështje personale për Thaçin dhe Veselin. Ajo është edhe aktakuzë institucionale dhe ndërkombëtare. Kosova është në telashe.
