Palmat e thara në Maqedoni. Foto: BIRN

Tharja e Palmave Tropikale Flet për Abuzimin me Paratë Publike

Në atë që disa e shohin si një simbol të saktë të vështirësive aktuale të Maqedoni, mbi njëqind palma të mbjella në Shkup dy vite më parë – të projektuara t’i sjellin qytetit një ndjesi tropikale – janë tharë nga dimri i acartë.

“Kontrolluam të gjitha palmat një nga një dhe fatkeqësisht mund të themi se vetëm 10 për qind, 13 nga 128 pemë, kanë mbijetuar”, tha Dushan Aviroviq, kreu i ndërmarrjes publike të Shkupit që drejton gjelbërimin e qytetit.

Ai tha se lloji i veçantë i palmave, të blera nga Qeveria dhe të importuara nga Kina, nuk ishin të përshtatshme për klimën kontinentale Shkupit. Mbulesat me të cilat u mbështollën palmat, sipas tij nuk ishin të mjaftueshme për t’i mbrojtur ato nga periudha të gjata acari.

Palmat në Shkup ishin pjesë e një prokurimi me vlerë gjysmë milion euro, që synonte të zbukuronte jo vetëm kryeqytetin, por edhe qytete të tjera në të gjithë vendin.

Çmimi i lartë i paguar për 1,100 palma nga një prej vendeve më të varfra në Europë tërhoqi kritika dhe tallje. Prokurimi i pamenduar është bërë sinonim me shpenzimet e paarsyeshme të Qeverisë së udhëhequr nga VMRO DPMNE.

Mbjellja e palmave të kushtueshme, por të papërshtatshme, është krahasuar në mënyrë të pashmangshme me riorganizimin shumë të shtrenjtë të kryeqytetit në stilin e antikitetit klasik, projekt i njohur si “Shkupi 2014”.

“Që kur na i sollën, palmat ishin gjysmë të vdekura. Na u desh të përdornim lëng fertilizues për t’i mbajtur gjallë. Koha kur i morëm, në gusht, ishte gjithashtu e papërshtatshme. Ishte mrekulli fakti që vetëm katër prej tyre u prishën pas dimrit të parë”, shpjegoi Aviroviq.

Agro-meteorologu, Angelko Angeleski, së fundmi i tha Radio MOF se klima e Maqedonisë ishte absolutisht e gabuar për këtë lloj peme.

“Klima është fajtorja. Palma është pemë tropikale dhe duhet të mbillet në zona tropikale, aty ku moti është më i butë dhe më i lagësht”, shpjegoi ai.

Ai tha se as dimri i ftohtë i Maqedonisë, por as vapa e verës nuk ishin të përshtatshme për këtë lloj peme.

Ndërmarrja publike “Pyjet e Maqedonisë”, e cila kreu prokurimin me paratë e Qeverisë dhe shpërndau palmat në qytete të ndryshme nuk dha ndonjë koment.

Ekspertët ndërkohë kanë paralajmëruar se palmat në qytete të tjera kanë filluar gjithashtu të prishen.

Edhe një komunë e Kosovës, ajo e Kaçanikut, kishte vepruar njëjtë.

Më 2013, Komuna e drejtuar nga Xhabir Zharku Kishte blerë dhe mbjellë 23 pemë palme, shumica e të cilave janë tharë brenda pak kohësh.

Tharja e palmave të Kaçanikut ishte temë e debatit të kandidatëve për kryetar të kësaj komune për zgjedhjet e vitit 2013 në emisionin “Jeta në Komunë“.

Thahen Palmat e Kaçanikut, Premtohen Lule si Zëvendësim (TV)