Çfarë Ndodhë Nëse Astronautët Sëmuren në Hapësirë?

Mjekët nuk mund të bëjnë thirrje në Shtëpinë e Hapësirës Ndërkombëtare, por edhe nëse munden, praktikat e zakonshme të Tokës, si ngritja e një IV, marrja e mostrës së gjakut ose mbajtja e një plage të pastër janë tepër të vështira.

Merrni në konsideratë sulmet në zemër. Edhe astronautët më të shëndetshëm mund të pësojnë sulm në zemër për shkak të natyrës së dëmshme të hapësirës. Por CPR (ringjallje kardiopulmonare) siç e njohim në Tokë nuk është e mundur në stacionin e hapësirës sepse mungon një përbërës kyç: graviteti.

Duke u përpjekur për të kryer ngjeshje në gjoks, kur ju jeni duke fluturuar përreth rezulton me dy njerëz që shtyjnë larg njëri-tjetrin. Pra, cila është zgjidhja?

Pesë metoda janë testuar për të gjetur zëvendësimin më të mirë për CPR-në në hapësirë, sipas Dr. Jochen Hinkelbein, mjek i lartë ekzekutiv në Spitalin Universitar të Këlnit në Gjermani. Hinkelbein kohët e fundit paraqiti dokumentin e tij mbi këtë temë në konferencën Euroanaesthesia në Gjenevë.

Simulimi i gravitetit zero gjatë fluturimeve të shkurtra në avionët me gravitet të reduktuar dhe në mjediset nënujore, secila metodë është testuar për të parë nëse mund të arrijë shkallën e duhur të ngjeshjes dhe intensitetit për të ringjallur dikë.

Metodat përfshijnë mbërthimin standard, manovrën për mbërthimin e belit, metodën e kundërt të përqafimit të ariut, mbajtja e dorës dhe metoda Evetts-Russomano. Dy të parat përfshijnë përdorimin e sistemit parandalues, e metoda e kundërt të përqafimit të ariut është pikërisht ajo që tingëllon si, me ngjeshje.

Mënyra më e mirë dhe më efektive: mbajtja e dorës. Ajo gjithashtu u dëshmua të jetë më e qëndrueshme për një periudhë kohore. Metoda Evetts-Russomano erdhi në vendin e dytë, por nuk është e qëndrueshme për më shumë se tre minuta. (Megjithatë, ishte alternativa më e mirë në rast se nuk ka hapësirë të mjaftueshme për një mbajtëse.)

“Emergjencat mjekësore për një astronaut gjatë një misioni hapësinor afatgjatë paraqesin një situatë kërcënuese për jetën si për viktimën, ashtu edhe për ekuipazhin dhe rrezikojnë misionin”, tha Hinkelbein.

“Kërcënimi më i madh për jetën është sulmi në zemër që kërkon ringjallje kardiopulmonare. Kryerja e duhur e teknikës CPR mund të shpëtojë jetën e astronautëve në hapësirë, si dhe të misionit”.

Emergjencat në hapësirë

Pas më shumë se 50 vitesh të fluturimit njerëzor në hapësirë, studiuesit njohin disa prej rreziqeve që paraqiten për trupin e njeriut duke qenë në gravitet zero. Sëmundja e lëvizjes në hapësirë ndodh në 48 orët e para, duke krijuar një humbje të oreksit, marramendjes dhe të vjelljes.

Me kalimin e kohës, astronautët që qëndrojnë për gjashtë muaj në stacion mund të përjetojnë dobësimin dhe humbjen e kockave dhe atrofikimin e muskujve. Astronautët gjithashtu përjetojnë humbjen e vëllimit të gjakut, ju dobësohen sistemet imunologjike dhe zemra punon me vështirësi për të pompuar gjakun. Scott Kelly dhe astronautët e tjerë në fund të viteve ’40 dhe ’50 janë ankuar gjithashtu për pamjen e tyre duke thënë se u ka ndryshuar pak. Disa prej tyre kanë kërkuar xhama në fluturim.

“Ju mund të humbni rreth një përqind të masës së kockave çdo muaj dhe kjo është situata tipike e astronautëve” tha astronauti Mark Kelly. “Në qoftë se ne duam të dërgojmë njerëz në Mars një ditë, kjo është diçka që do të duhet të mësojmë për të kapërcyer. Nëse trupi i njeriut do të qëndronte në hapësirë për 10 deri në 20 vjet, për një periudhë të gjatë kohore, ndoshta do të humbnim skeletin tonë në hapësirë, sepse nuk do të duhej, ndoshta do të bëheshim çanta të mëdha mishi”.

E ardhmja e mjekësisë në hapësirë

Duke parë se si zbatohen procedurat e urgjencës mjekësore në këto mjedise ekstreme mund të ndihmojnë gjithashtu në vendosjen e pajisjeve mjekësore që do të ishin më të dobishme, kualifikimet për çdo shef të bordit dhe madje edhe llojet e kushteve që mund të hasin, tha Dr Matthieu Komorowski, Konsulent në kujdesin intensiv dhe anestezi në Charing Cross Hospital në Londër.

Komorowski gjithashtu prezantoi mjekësinë emergjente në hapësirë në konferencën Euroanaesthesia këtë muaj.

Edhe pse kandidatët më të shëndetshëm janë zgjedhur si astronautë, një mision afatgjatë në hapësirë do të paraqiste rreziqe për këdo. Rrezatimi do të jetë një nga pengesat më të mëdha për ta kapërcyer, ndoshta përmes mbrojtjes nga teknologjia, por mund të lindin edhe kërcënime të tjera.

“Gjendja traumatike me humbjen e gjakut është një shqetësim i madh, por nëse dikush ka nevojë për një transfuzion, nuk do të ketë ndonjë bankë gjaku në Mars” tha Komorowski. “Mungesa e pritur e produkteve të gjakut mund të zbutet duke përdorur transfuzionin e plotë të gjakut, i cili zakonisht përdoret në operacionet ushtarake. Në këtë rast, përputhshmëria me gjak mund të bëhet kriter përzgjedhës për një mision në Mars”.

Për një mision në Mars, trajnimi i aftësive themelore mjekësore do të duhej të shtrihej në tërë ekuipazhin, beson ai.

“Imagjinoni se çfarë do të ndodhte nëse mjeku i ekuipazhit vetë vuan nga një lëndim apo sëmundje të rëndë dhe duhet të trajtohet nga një person pa dije mjekësore”, tha Komorowski.

Parazynski shtoi se aftësia për teleoperativë të robotëve kirurgjik dhe për të bërë procedura ndërhyrëse do të kontribuonte gjithashtu në këtë ide të mbështetjes nga përtej anijen kozmike.

Por graviteti zero do të duhet të llogaritet.

“Kirurgjia në hapësirë do të ishte shumë e vështirë” tha Parazynski. “Gjaku nuk do të grumbullohej në plagë kirurgjikale dhe do të duhet të menaxhohet humbja e gjakut dhe ndotja e plagës. Ajri në një anije kozmike është plot me folikula të flokëve dhe lëkurë të vdekur që lundron rreth e rrotull atje”.

Edhe pse një mision në Mars nuk është i mundur tani, nuk është e pamundur në të ardhmen dhe prandaj studiuesit dhe shkencëtarët po analizojnë çdo aspekt për të hequr pengesat dhe për të zvogëluar rreziqet gjatë rrugës.

“Njerëzit janë eksplorues”, tha Mark Kelly. “Ne nuk kemi një zgjedhje, nuk është një mundësi për të dërguar robotë në Mars, në fund të fundit, duhet të shkojmë e të vendosim njerëzit në sipërfaqen e këtyre planeteve, kjo mund të na marrë një kohë vërtet të gjatë për shkak të sfidave për t’i bërë këto gjërat e vështira. Është në ADN-në tonë për të eksploruar, dhe ne nuk do të ndalemi”.