Ilustrim

Kosova po Humb Energji në Betejat e Saj për Njohje

Raportet se Surinami, një shtet i vogël në Amerikën Latine, me sa duket ka tërhequr njohjen diplomatike të Kosovës, kanë krijuar eksitim të madh në Ballkan. Në Serbi, ajo është përshëndetur si një fitore e madhe, në Kosovë si një humbje ogurzezë.

Frika ose shpresa, varësisht se ku qëndroni, është se një masë e shteteve të tjera të vogla dhe mikro shteteve mund të ndjekin shembullin, duke i kthyer prapa shpresat e Kosovës për t’u anëtarësuar ndonjëherë në OKB.

Kjo perspektivë mund të shkaktojë net pa gjumë në Prishtinë – por a duhet? Sa shumë rëndësi ka kjo?

Vlen të kujtojmë se, deri në dekadat e fundit, asnjë vend nuk besonte në ekzistencën e tij, apo edhe mirëqenien e tij, duke u varur nga ajo nëse një numër i madh i vendeve të vogla dhe të largëta, me të cilat marrëdhëniet e tij ekonomike ishin minimale – “e njohin” atë ose jo.

Mania e njohjes u ngrit vetëm pas Luftës së Dytë Botërore, pas krijimit të Kombeve të Bashkuara dhe pas dekolonizimit europian, i cili krijoi një numër të madh vendesh të reja që dëshironin konfirmimin e ekzistencës së tyre të pavarur.

Por përfitimet e vërteta të njohjes diplomatike janë të vështira për t’u numerizuar. Palestina njihet nga një numër vendesh të cilat Kosova mund vetëm t’i synojë, 136 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së që nga viti 2015.

Shumë e mirë kjo përqindje e suksesit diplomatik që e kanë bërë palestinezët, ende të paaftë për ta kontrolluar territorin e tyre, apo edhe për t’i penguar izraelitët të ndërtojnë vendbanime të reja racore ekskluzive atje.

Pastaj, merrni një shembull të kundërt, Tajvanin. Nën emrin e tij të zgjedhur diplomatik, Republika e Kinës, Tajvani sot njihet nga një pjesë e vogël e vendeve, rreth 20, duke përfshirë Selinë e Shenjtë, Shën Lucia, Shën Kitts, Tuvalu, Naurus dhe Ishujt Marshall.

Tajvani ka pësuar shumë humbje si pasojë e mungesës së ambasadave. Interesante, “mrekullia ekonomike tajvaneze” u ngrit në të njëjtën kohë, në vitet 1970, kur vendet filluan të mos e pranonin atë, në fakt, pasi u përjashtua disi nga Kombet e Bashkuara!

Megjithatë, Tajvani sot ka një nga ekonomitë më të mëdha në botë, afërsisht në vendin e 26-të, sipas shifrave të FMN-së. Standardet e saj të jetesës dhe të ardhurat e disponueshme tani janë në të njëjtin nivel me ekonomitë më të përparuara të Europës Perëndimore dhe të Amerikës, shumë përpara atyre të Ballkanit dhe të Europës Lindore.

Prapa në vitin 1952, kur në Taipei u rreshtuan ambasadat, niveli i ekonomisë së tij, u lidh me atë të Kongos.

Tajvani nuk u bë i pasur dhe i fuqishëm- për shkak se fuqia ekonomike sot është fuqia e vërtetë- sepse askush nuk e njohu më atë. Por trajektoret e kundërta të Palestinës dhe të Tajvanit, njëra poshtë, tjetra lart, janë një kujtesë se njohja diplomatike ka pak ose aspak lidhje me rritjen ose rënien e një vendi, ose me pasurinë ose varfërinë e tij.

Ju mund të mendoni se kjo është filtruar nga politikanët në Prishtinë, pasi ata studiojnë ekonominë e tyre të dobët, por jo.

Ju gjithashtu mund të mendoni se nëse deputetët e opozitës në Kosovë do të linin anash gazin lotsjellës si një gjest proteste në parlament, do ta bënin këtë në protestë kundër normës së lartë të papunësisë dhe emigracionit.

Përsëri, jo. Ajo që duket se po e obsesionon Vetëvendosjen shumë më tepër është marrëveshja kufitare me Malin e Zi, e cila i vë disa livadhe në kufi në rrezik dhe perspektivën e komunave autonome serbe.

Pyesni njerëzit në Kosovë pse puna e njohjes është kaq e rëndësishme dhe përgjigjja zakonisht është te OKB: Kosova nuk mund të bashkohet me OKB-në derisa dy të tretat e anëtarëve ekzistues ta mbështesin kandidaturën e saj.

Anëtarësia e OKB-së është e mirë, por përsëri, ia vlen të pyetet se cilat janë përfitimet nga anëtarësimi në OKB. Kryesorja supozohet të jetë mbrojtja sipas të drejtës ndërkombëtare kundër agresionit të huaj.

Por kjo nuk funksionoi për Irakun si anëtar i OKB-së, për Libinë apo Qipron, e cila është pushtuar nga Turqia më 20 korrik 1974, një ditë pasi kryepeshkopi qipriot Makarios i ishte drejtuar Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

Sigurisht, Kosova duhet të përpiqet të luftojë kundër luftës diplomatike të Serbisë ndaj njohjes së saj, aty ku praktikisht është e mundur të bëhet kjo. Në të njëjtën kohë, duhet të kujtohet se kur përfitimet nga selia e OKB-së peshohen kundrejt përfitimeve nga një ekonomi e fortë, absolutisht nuk ka asnjë garë. Pyesni tajvanezët.

 

Marcus Tanner është redaktor i ‘Balkan Insight’ dhe autor i “Mbretëresha e Maleve Shqiptare, Edith Durham dhe Ballkani”.

Mendimet e shprehura në seksionin e komenteve janë vetëm të autorëve dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht pikëpamjet e BIRN.